Genel Bilgiler

Teknik düzenlemeleri oluşturma yetkisi Sağlık Bakanlığı, Tarım ve Kırsal Kalkınma Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığındadır.Teknik Düzenlemelere ilişkin piyasada gözetim ve denetim yetkisi Ekonomik Faaliyetlerin Ulusal Denetimi (Inspecção Nacional das Actividades Económicas-INAE) kurumundadır.İlgili kurum; kalite, orijinallik, içerik, gıda katkı maddeleri ve diğer maddeler ile insan tüketimine yönelik gıda maddelerinin ve hayvan yemlerinin etiketlenmesine yönelik ihlaller açısından önleyici nitelikteki eylemleri ve denetimleri teşvik eder.Tarifeler ve KDV dışındaki ithalat vergileri sadece şeker ve bazı lüks ürünlere uygulanmaktadır. Tüm ithalatçıların ve ihracatçıların Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın bir parçası olan Ulusal Ticaret Müdürlüğü tarafından lisans alması gerekmektedir.

Sevkiyat öncesi denetimler tüm ithalatlar için zorunludur. Mozambik’te Uygunluk Değerlendirme Programı (Conformity Assessment Program) kapsamında ihracatçıların Mozambik’te yetkili kuruluş olan Intertek ile bağlantıya geçerek UCR Numarası (Sevkiyat Referans Numarası) alması gerekmektedir.İlaçlar, ateşli silahlar, mühimmat ve patlayıcılar için özel ithalat izinleri ve lisansları zorunludur.

Sebze ve meyve, mantar ve şeker kamışı gibi ürünlerin Mozambik’ten ithalatında ürünün insan sağlığına uygunluğunun test edilmesi amacıyla ön onay ve karantina uygulamaları mevcuttur. Hayvansal gıdalar ile et ve et ürünleri için de ön onay ve karantina uygulamaları bulunmaktadır. Evcil hayvanlar dahil canlı hayvanların ithalatı öncesinde yerinde inceleme ve Belediyelere bağlı ilgili birimlerden ön onay talep edilmektedir. Ayrıca karantina uygulaması ihtimali de mevcuttur.

Mozambik’te etiketleme gereklilikleri de oldukça karmaşık olup, yurt içinde perakende satışa yönelik tüm ürünlerin ithalattan önce Portekizce olarak etiketlenmesi ve ticari ve/veya sıhhi teknik düzenlemelere uyması gerekmektedir. Anılan prosedürler, ilave zaman ve maliyet kaybına sebep olmaktadır. Söz konusu düzenlemelerden en fazla etkilenen sektörler gıda ürünleridir. Özellikle son dönemde market raflarında Portekizce etikete sahip olmayan ürünlerin ithalatçılarına cezalar verildiği görülmektedir.

Bitki Sağlığı Önlemleri

Canlı hayvanların (evcil hayvanlar hariç) ithali için veterinerlik sertifikaları gerekmektedir. Gıda maddeleri ve bitki malzemelerinin ithalatı için mevzuatta Tarım ve Kırsal Kalkınma Bakanlığı tarafından verilen Bitki Sağlık Sertifikası gerekliliği vardır. İlgili sertifikada söz konusu bitkisel ürünler üzerinde resmi prosedürler çerçevesinde gerekli incelemelerin yapıldığı, ilgili ürünün hastalıkları ve zararlı haşaratları barındırmağı bu vesileyle ilgili ürünü ithal edecek ülkenin gıda sağlığı gereksinimlerine uygun biçimde olduğunun yetkililerce kontrol edilerek onaylandığı bilgileri yer almaktadır.

Helal Belgelendirme

Mozambik’te 2005 yılında kurulumuş olan Mozambik Helal Komisyonu (Comissão Halal de Moçambique-CHM) tavuk eti, kırmızı et ve belirli ilaçlara Helal Sertifikası vermektedir.Mozambik Helal Komisyonu Güney Afrika Ulusal Helal Otoritesi (South African Halal Authority) tarafından verilmiş olan belgeleri genellikle kabul etmektedir. Komisyon ile daha önce gerçekleştirilen toplantılarda eğer ithal edilen ürün daha önce Mozambik’e ithal edilmediyse Helal Sertifikası’nı veren kurumun ilgili üründeki standartları ile kendi standartlarının karşılaştırıldığı, sertifikayı veren kurumun standartları kendi standartları ile eşleştiği durumlarda sertifikanın nereden verildiğine bakılmaksızın onaylandığı belirtilmiştir