Gıda ve Yem İçin Hızlı Uyarı Sistemi (RASFF) (https://food.ec.europa.eu/safety/rasff_en), Avrupa Birliği tarafından gıda ve yem güvenliğini sağlamak için oluşturulmuş bir araçtır. Birincil amacı, gıda, yem veya gıdayla temas eden malzemelerle ilgili sağlık riskleri tespit edildiğinde ulusal yetkililer ile Avrupa Komisyonu arasında hızlı ve etkili iletişimi kolaylaştırmaktır.

Bu sistemin temel avantajlarından biri, AB üyesi ülkeler, Avrupa Komisyonu ve diğer ilgili kuruluşların gıda güvenliğini etkileyebilecek riskleri hızlı bir şekilde bildirmelerine olanak sağlamasıdır. Kamu sağlığı riski oluşturan gıda ve yem ürünleri hakkında ayrıntılı bilgi alışverişini mümkün kılmaktadır. Bu bilgiler, ürün, belirlenen risk, alınan önlemler ve takip eylemleri hakkında ayrıntıları içermektedir. Ayrıca, bir gıda acil durumu söz konusu olduğunda ulusal yetkililerin yanıtlarını ve eylemlerini koordine etmeye yardımcı olduğu için de önem arz etmektedir. Bu eylemler, ürün geri çağırmalarını, tüketici uyarılarını ve diğer düzeltici önlemleri içerebilmektedir.

RASFF, uyarılar (derhal eylem gerektiren ciddi bir risk belirlendiğinde verilir), bilgi bildirimleri (derhal risk oluşturmasa da izlenmesi gereken ürünler hakkında veri sağlar) ve sınır reddi (düzenleyici kurallara uyumsuzluk nedeniyle AB sınırlarında reddedilen gıda ve yem ürünleriyle ilgili bildirimler) dahil olmak üzere çeşitli bildirim türlerini ele almaktadır. Gıda zinciriyle ilgili geniş bir ürün yelpazesini kapsamaktadır: insan tüketimi için gıda, hayvan yemi, gıda ile temas eden malzemeler, gıda katkı maddeleri, diyet takviyeleri vb. RASFF tarafından ele alınan riskler arasında mikrobiyolojik kirleticiler (bakteriler, virüsler, mantarlar ve parazitler), pestisit ve veteriner kalıntıları, kimyasal kirleticiler ve beyan edilmemiş alerjenlerin varlığı yer almaktadır.

Resmi portalda yayınlanan verilere göre, 2023 yılında toplam 4.680 adet bildirim oluşturulmuştur. En çok vaka bildirilen menşe ülke Türkiye olurken (359), ardından Hindistan (287), Polonya (272) ve Çin (267) sıralanmıştır. Türkiye'den en sık bildirilen ürünler yeşil biber, limon ve kuru incirler olmuştur. Ürünlerde en çok tespit edilen hususlar ise pestisit kalıntılarının belirgin varlığı ve izin verilenden daha yüksek aflatoksin seviyeleri olarak sıralanmıştır.

Türk ihracatçılarının RASFF bildirimlerinden kaçınmak için AB tarım-gıda mevzuatına sıkı bir şekilde uymaları birkaç nedenden dolayı hayati önem taşımaktadır. İlk olarak, bu mevzuata uymak, ürünlerin insan ve hayvan tüketimi için güvenli olması sağlanarak gıda zehirlenmesi, hastalıklar ve alerjik reaksiyonlar gibi riskler önlenmektedir. Buna ilaveten, RASFF'de bir bildirim kısıtlamalara, yasaklara veya ürün geri çekmelerine yol açabileceğinden dolayı pazar erişimini sürdürmek için uyumluluk esastır ve aksi takdirde ticari ilişkiler ve iş fırsatları olumsuz anlamda etkilenecektir. Dahası, AB mevzuatına uyan ihracatçılar güvenilirlik ve kalite konusunda bir itibar oluşturmaktadır. Bu durum, Avrupalı firmalarla artan ticareti kolaylaştırmakla kalmamakta, aynı zamanda ithal ürünlere olan tüketici güvenini de güçlendirmektedir.