a) Genel Bilgiler

 

Bazı ürünlerin Avustralya’ya girişi yasaklanmış ve bazı ürünlerin girişi izin alınması şartına bağlanmıştır. Avustralya’ya girişi yasak veya kısıtlı olan ürünlere ilişkin bilgilere Avustralya Gümrük ve Sınır Koruma İdaresinin web sitesinde “Prohibited Goods” bölümünden ulaşılabilmektedir: https://www.abf.gov.au/importing-exporting-andmanufacturing/prohibited-goods/list-of-items

 

Avustralya’ya endüstriyel kimyasal içeren ürünler ithalatında (kozmetik, çözücü, yapıştırıcı, plastik, mürekkep, yazıcı ve fotokopi kimyasalları, boya, temizlik maddeleri ve kişisel bakım ürünleri) ithalatçının Ulusal Endüstriyel Kimyasal Bildirim ve Takip İdaresine (National Industrial Chemicals Notification and Assesment Scheme-NICNAS) (https://www.industrialchemicals.gov.au/about-us/exploring-ways-refine-categorisation-andrecord-keeping-obligations) kayıt olması gerekmektedir. Avustralya’nın endüstriyel kimyasal ithalatına ilişkin bilgilere Sağlık Bakanlığı’nın (Department of Health and Aged Care) web sitesinde yer verilmektedir. https://www.industrialchemicals.gov.au/business/getting-startedregistration-importing-and-manufacturing/basics-importing-and-manufacturing-chemicals. Yanı sıra, Avustralya İklim Değişikliği, Enerji ve Çevre Bakanlığı Endüstriyel Kimyasallar Çevre Yönetim Standardı (IChEMS) veritabanında endüstriyel kimyasalların listelenmeye başlandığı duyurmuş, IChEMS kaydı ile, endüstriyel kimyasalların ithalatı, kullanımı ve bertarafı ile ilgili çevresel risklerin yönetilmesi için tek bir bilgi kaynağı sağlamanın hedeflendiği belirtilmektedir. https://www.dcceew.gov.au/environment/protection/chemicalsmanagement/national-standard.

 

Avustralya’ya ithal edilecek gıda, bitki, ahşap, canlı hayvan veya hayvansal ürünlere ilişkin insan sağlığı ve güvenliği ile ilgili biyogüvenlik denetimi konusunda Avustralya Tarım, Balıkçılık ve Ormancılık Bakanlığı (Department of Agriculture, Fisheries and Forestry, http://www.agriculture.gov.au) yetkilidir. Söz konusu ürünlerin bir kısmında Avustralya Sınır Gücü (Australian Border Force-ABF) tarafından karantina uygulaması yapılmaktadır. Ayrıca, ithal edilen ürünün Gıda Güvenliği Kanunu (Imported Foods Act) ve Gıda Standartları Kanununa (Food Standards Code) uygun olması gerekmektedir.

 

Avustralya’ya ithal edilmek istenilen bir tarımsal ürün veya gıda maddesinin ithalatının karantinaya tabi olup olmadığı ve ithalatı sırasında uyulması gereken diğer koşullar hakkında bilgilere http://www.agriculture.gov.au/import/online-services/bicon adresinde yer alan veri tabanından ulaşılabilmektedir.. Ayrıca, biyogüvenlik tedbirleri çerçevesinde ülkeler için ürün bazında izin süreçleri oldukça uzun zamanda sonuçlandırılmakta olup konuya ilişkin bilgilere https://www.agriculture.gov.au/biosecurity-trade/policy/risk-analysis adresinden erişilmesi mümkün bulunmaktadır.  

 

Bununla birlikte, Avustralya’ya motorlu araç ithal edebilmek için Altyapı ve Bölgesel Gelişim İdaresi’nden (Department of Infrastructure and Regional Development) “Taşıt İthalat İzni” (Vehicle Import Permit) alınması gerekmektedir. https://www.infrastructure.gov.au/infrastructure-transport-vehicles/vehicles/importing-roadvehicle-australia

 

Bunun yanında, ithalat aşamasında yapılan denetimler, riskli ürünler, gözetime tabi ürünler ve gıda ithalatı uyumluluk anlaşması kapsamındaki ürünler olarak üç ana gruba ilişkin olarak belirlenmiş durumdadır (https://www.agriculture.gov.au/biosecurity-trade/import/goods/food/inspection-testing/ifis.) Gıda ürünlerinin risk seviyesi FSANZ tarafından belirlenmekte olup ürünlerin mevcut risk sınıflandırması https://www.foodstandards.gov.au/consumer/importedfoods/pages/default.aspx adresinde, riskli ürünlere ilişkin ilgili hukuki düzenleme ise https://www.legislation.gov.au/Details/F2022C01098 adresinde yer almaktadır. Riskli ürünler ilk sevkiyatta %100 denetime tabi tutulmakta olup denetimlerde ürünlerin uygunluğu belirlendikçe izleyen sevkiyatlarda denetim sıklığı azalmaktadır. Gözetime tabi ürünler, rastgele seçimle %5 oranında denetime tabi tutulmaktadır.  İlgili ürün için geçerli bir gıda ithalatı uyumluluk anlaşması var ise ürünün gümrük işlemleri denetime tabi olmaksızın ithalatçı tarafından tamamlanmaktadır. Ürün bazında geçerli olan test ve sertifikasyon süreçleri https://www.agriculture.gov.au/biosecurity-trade/import/goods/food/type adresinde yer almaktadır. Yapılan ithalat denetimlerinde uygunsuzluğu tespit edilen ürünlere ilişkin bilgiler ise aylık olarak https://data.gov.au/data/dataset/imported-food-inspection-scheme-monthly-failing-food-reports adresinde ilan edilmektedir.

 

Piyasa Gözetimi ve Denetimi

 

Avustralya’da piyasa gözetimi ve denetimi kapsamında çatı kuruluş, federal düzeyde faaliyet gösteren Avustralya Rekabet ve Tüketici Komisyonu (Australian Competition and Consumer Commission, ACCC, https://www.productsafety.gov.au/) isimli kurumdur. Kurum, aynı zamanda eyalet düzeyinde aşağıda yer alan kurumlarla birlikte, genel tüketici ürünlerinin piyasa gözetim ve denetimi faaliyetlerini yürütmektedir.

 

Zorunlu standartlara uyması gereken ürünler https://www.productsafety.gov.au/product-safety-laws/safety-standards-bans/mandatory-standards adresinde listelenmektedir. Ayrıca, piyasa gözetimi ve denetimi çalışmaları kapsamında toplatma kararı alınan ürünler https://www.productsafety.gov.au/recalls/browse-all-recalls adresinde ilan edilmektedir.

 

Bunun yanında, diğer sektörlere ilişkin ürün güvenliği düzenlemesi ile piyasa gözetimi ve denetimi yapmaya ve gerekli tedbirleri almaya yetkili kurumlar aşağıda listelenmektedir.

 

Elektrikli Cihazlar: Electrical Regulatory Authorities Council

Gazlı Cihazlar ve Gaz Sistemleri: Gas Technical Regulators Committee

Gıda: Food Standards Australia New Zealand

İlaç ve Tıbbi Cihazlar: Therapeutic Goods Administration

Kimyasallar (Tedavi Edici Ürünlerde Kullanılan Kimyasallar): Therapeutic Goods Administration

Kimyasallar (Endüstriyel Kimyasallar): Australian Industrial Chemicals Introduction Scheme

Taşıtlar: The Department of Infrastructure, Transport, Regional Development and Communications

Veterinerlik Ürünleri: Australian Pesticides and Veterinary Medicines Authority

 

İthalatı Yasak/İzne Tabi Ürünler

 

Belirli ürünlerin Avustralya’ya ithalatında ve Avustralya’dan ihracatında, ürünlere ilişkin ilgili hukuki düzenlemeler gereğince kısıtlama uygulanmaktadır. Avustralya gümrük idaresi Australian Border Force’un internet sitesinde (https://www.abf.gov.au/importing-exporting-and-manufacturing/prohibited-goods/list-of-items), ürün grubu bazında kısıtlamalar listelenmektedir.

b) Karantina İşlemleri:

 

Avustralya’ya ithal edilen ürünlerin ülkeye girişinde gerekli kontrollerin

yapılması ve önlemlerin alınmasından Australian Customs and Border Protection Service (Avustralya Gümrükler ve Sınırı Koruma Gümrük İdaresi) ve Australian Quarantine and Inspection Service-AQIS (Avustralya Karantina ve Koruma Servisi) sorumludur. Avustralya’ya ithal edilmek istenilen bir tarımsal ürün veya gıda maddesinin ithalatının karantinaya tabi olup olmadığı ve ithalatı sırasında uyulması gereken diğer koşullar hakkında bilgilere Tarım Bakanlığı’nın BICON veritabanından ulaşılabilmektedir.

https://bicon.agriculture.gov.au/BiconWeb4.0/ImportConditions/Search Avustralya’ya ithal edilecek gıda, bitki, ahşap, canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin bir kısmında AQIS tarafından karantina uygulaması yapılmaktadır.

 

Biyogüvenlik Tedbirleri

 

“Kahverengi Kokarca Böceği - Brown Marmorated Stink Bug (BMSB)” ile Mücadele Tedbirleri: Avustralya Tarım, Balıkçılık ve Ormancılık Bakanlığı tarafında, dönemsel olarak, 1 Eylül-30 Nisan tarihli sevkiyatlar için “kahverengi kokarca böceği - brown marmorated stink bug (BMSB)” ile mücadele etmek amacıyla kararlaştırılmış olan bir dizi tedbir uygulanmaktadır.

Ülkemiz bu kapsamda, diğer 37 ülke ile birlikte riskli kategoridedir. Ayrıca,

•          44, 45, 57, 68, 69, 70, 72, 73, 74, 75, 76, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88 ve 89 no.lu fasıllarda yer alan ürünler yüksek riskli;

•          27, 28, 29, 38, 39, 40, 48, 49 ve 56 no.lu fasıllarda yer alan ürünler riskli;

olarak değerlendirilmekte olup, yüksek riskli ürünler Avustralya topraklarına ülkemiz dahil riskli olarak belirlenen 33 ülkeden geldiğinde sevkiyat öncesinde arındırma işlemine tabi tutulmakta, riskli ürünler ise zorunlu arındırma işlemine tabi tutulma şartı olmaksızın, normale kıyasla daha yüksek oranda olmakla birlikte sadece rastgele seçim yöntemiyle kontrole tabi tutulmaktadır.

 

Alınan tedbirler ile detaylarına http://www.agriculture.gov.au/import/before/brown-marmorated-stink-bugs#are-there-any-exemptions-to-the--measures adresinden ulaşılabilir.

 

“Khapra Beetle” Böceği ile Mücadele Tedbirleri: Tarım, Balıkçılık ve Ormancılık Bakanlığı tarafından “khapra beetle” böceği ile mücadele kapsamında yüksek riskli olduğu belirlenen aşağıdaki ürünlere (istisnai haller dışında) karşı tedbirlerin ülkemiz ile birlikte toplam 40 ülkeden sevkiyatında tedbir uygulanmaktadır.

•          Pirinç (Oryza sativa)

•          Nohut (Cicer arietinum)

•          Kabakgiller tohumu (Cucurbita spp; Cucumis spp. Ve Citrullus spp.)

•          Kimyon tohumu (Cuminum cyminum)

•          Aspir tohumu (Carthamus tinctorius)

•          Fasulye tohumu (Phaseolus spp.)

•          Soya fasulyesi (Glycine max)

•          Maş fasulyesi, börülce (Vigna spp.)

•          Mercimek (Lens culinaris)

•          Buğday (Triticum aestivum)

•          Kişniş tohumu (Coriandrum sativum)

•          Kereviz tohumu (Apium graveolens)

•          Yer fıstığı (Arachis hypogaea)

•          Kuru biberler / kırmızı biber (Capsicum spp.)

•          Bakla fasulyesi (Vicia faba)

•          Güvercin Bezelye (Cajanus cajan)

•          Bezelye tohumu (Pisum sativum)

•          Rezene tohumu (Foeniculum spp)

 

Bu çerçevede, yüksek riskli ürünlerin söz konusu ülkelerden Avustralya’ya ihracatında sevkiyat öncesinde arındırma işlemi yapılması, sevkiyatın ilgili ülke resmi kurumlarında incelenmesi ve sevkiyat için arındırma sertifikası ile bitki sağlığı sertifikası düzenlenmesi gerekmektedir.

 

Söz konusu uygulama hakkında detaylı bilgilere, https://www.agriculture.gov.au/biosecurity-trade/pests-diseases-weeds/plant/khapra-beetle/high-risk-plant-products erişilmesi mümkün bulunmaktadır.

 

c) Etiketleme:

 

İhracatçıların, bazı özel ürünlerin paketlenmesi, etiketlenmesi, bileşimleri, pazarlanması ve satışı ile ilgili kurallar ile genel ağırlık ve ölçü birimleri ile ilgili hususları düzenleyen mevzuata dikkat etmeleri gerekmektedir.

 

Genel olarak, ithal edildiği şekildeki ambalajı ile tüketicilere satılan veya satışa sunulan paketlenmiş ithal ürünlerin, doğru bir şekilde tanımlanması ve imal edildiği ülkenin belirtilmesi gerekmektedir. Ticari tanımlama, görülebilir ve okunabilir bir şekilde ambalaj üzerine yazılmalıdır. Ambalaj üzerine konulan diğer ilave bilgiler ve/veya etiketlemeler doğru olmalı ve ticari tanımlamanın bir parçası olarak konulması zorunlu olan bilgilerle ters düşmemelidir.

 

Bir paket içerisinde satılan bir ürünün miktarı, metrik sistem birimleri ile olmak üzere, ambalajın ana teşhir paneli üzerinde tam olarak belirtilmelidir. Miktarı belirtirken “net” kelimesi mutlaka yazılmalıdır. İthalatçı, Avustralya’ya ithal edeceği ürünün doğru işaretlenmesinden sorumludur. Yanlış işaretleme; ürünün ağırlığı, menşei, üreticisi, hazırlanması, içeriği ve telif hakkı gibi hususlarda kişileri yanıltabilecek herhangi bir ekleme, silme veya diğer işlemler anlamındadır.

 

Yazı ve işaretlemeler şu özellikte olmalıdır:

➢ İngilizce olmalı, 

➢ Okunaklı olmalı,

➢ Ürüne iliştirilmiş etiket veya marka üzerinde ve kullanışlı olmalı ve

➢ Bazı durumlarda menşe ülkeyi içerecek şekilde olmalıdır.

 

İhracatçılar sipariş aldıkları safhada iş yaptıkları firmadan ürünlerinin Avustralya federal ve eyalet hükümetleri, paketleme, etiketleme ve ölçüler mevzuatına uygun olup olmadığını mutlaka öğrenmelidirler.

 

 İthalatçılar; Ticari Tanımlamalar  Kanunu  (Commerce -Trade Descriptions-Act 1905) ve Ticaret –İthalat- Mevzuatına  (Commercial –Imports- Regulations), Ticari Uygulamalar Kanunu’na (Trade Practices Act), Ticari  Ölçü Kanunu’na (Trade Measurements Act 1989)-Miktar beyanı: malın ağırlık, yoğunluk, uzunluk, alan veya sayısı ve paketleyenin unvan ve adresi-, Gıda Standartları Kodu  ve Gıda Kanunu’na (Food Act 1989)- paketlenen malın etiketinde gıdanın adı; üreten, paketleyen, satan veya ithal edenin unvanı- menşe ülke, sevkiyat no, gıdanın yapımında kullanılan malzeme, yapım ve son kullanım tarihi-  göre Avustralya’ya giren malların doğru bir şekilde etiketlenmesini sağlamakla yükümlüdürler. Etiketleme menşe ülke ile malların terkibini göstermelidir. İthal edilen malların sahte ticari tanımlamalar taşıması kanuna aykırıdır. Sahte ticari tanımlama; ağırlık, menşe, üretici, malın terkibi vs. hakkında herhangi bir tanımda ekleme, çıkarma, silinti yaparak veya başka yollarla yanlış bilgi vermektir. 

 

d) Bitki Sağlığı Önlemleri:

 

Avustralya, özellikle kamu güvenliği için tehlikeli olduğu düşünülen ürünlerle haşere ve hastalık taşıma potansiyeli bulunan tarımsal ürünlere sıkı yasaklama ve karantina uygulamaktadır.  Kısıtlamaya tabi ürünler, ilaçlar, steroidler, silahlar, kültürel-tarihi ürünler, gıdalar, bitkiler ve hayvanlar ve koruma altındaki yaban hayatından oluşmaktadır. Önemli olan bir husus da bazı ürünlerin ithal edilmesine karşın, bazı eyaletlerde kullanımı yasaklanabilmektedir. Avustralya’nın sıkı bir şekilde uyguladığı sağlık/bitki sağlığı kısıtlamaları, taze meyvesebze ile et ve kümes hayvancılığı ürünlerinin ithalatını etkilemektedir. Avustralya karantina ve kontrol mevzuatına göre, ithal tarımsal ürünler ithal risk analiz (IRA) raporu taşımak zorundadır.  Avustralya’nın söz konusu ürünlerde koruma seviyesinin oldukça yüksek olduğu söylenebilir. Zira bu uygulama ürünlerin Avustralya pazarına girişini çoğu zaman zorlaştırmakta, maliyeti artırmakta, zaman harcanmasına yol açmakta ve bazı durumlarda ticareti imkânsız hale getirmektedir. Avustralya’da bitkiler için ithalat aşamasında Avustralya ithalat izni ve menşe ülke bitki sağlığı sertifikası aranabilmektedir. İthalat izni, Tarım, Su ve Çevre Bakanlığı’ndan veya ilgili Eyaletin Tarım Kuruluşlarından alınabilmektedir. Alınan izin, spesifik ilave belgeleri belirtebilmektedir. Bu konuda ayrıntılı bilgi https://www.agriculture.gov.au/import/goods/plantproducts adresli internet sitesinde bulunabilir.

 

 

e) Helal Belgelendirme:

 

Avustralya’ya yapılan ihracatta helal belgelendirme zorunluluğu bulunmamaktadır. Bununla beraber, et ve et ürünleri Avustralya ihracatının önemli bir kalemini oluşturmakta olup, aşağıda listelenen kuruluşların faaliyette bulunduğu helal belgelendirme sistemi etkin bir şekilde uygulanmaktadır. Helal belgelendirmesi, helal standartlarına sahip ülkelere kırmızı et ihracatına ilişkin olarak Federal hükümet tarafından uygulanan Avustralya Hükümeti Yetkili Helal Programı (Australian Government Authorised Halal Program) çerçevesinde ihracat odaklı gerçekleştirilmektedir. Ancak aşağıda anılan kuruluşlar, iç piyasa için de ücreti mukabili helal belgelendirme hizmeti sunmaktadırlar.

 

Kuruluşların sınıflandırılması kapsamında Endonezya, Malezya, Suudi Arabistan, Singapur ve Birleşik Arap Emirlikleri kırmızı et ihracatında ülkeye özel helal standartlarına sahip ülkeler olarak tanımlanmış olup, spesifik standartlar uygulamayan ülkeler diğer ülkeler olarak değerlendirilmektedir.

 

Avustralya Tarım Bakanlığınca Tanınan Kırmızı Et Helal Belgesi Verme Yetkisine Sahip Kuruluşlar https://www.agriculture.gov.au/biosecurity-trade/export/controlled-goods/meat/elmer-3/list-islamic-halal-certification adresinde yayınlanmaktadır. Zaman zaman güncellenen listenin son versiyonu 4 Haziran 2024 tarihinde yayınlanmıştır.