Genel Bilgiler
Danimarka AB üyesi bir ülke olarak ithalatta vergilendirmeyi AB kurallarına ve oranlarına göre uygulamakta ve AB üyesi olmayan ülkelerden yapılan ithalatlarda AB ortak gümrük tarifesi üzerinden vergilendirme yapmaktadır. İthal edilen sanayi ürünleri üzerindeki vergi oranları ekonomik gereklilikler ve ürün tanımına göre %5 ve %14 arasında değişmektedir. Bir AB ülkesinde gümrük işlemleri tamamlanan eşya AB içerisinde serbest dolaşımda kabul edilmektedir. Danimarka’da ithal yada yerli üretim olsun bütün ürünlerde (buna hizmetler de dahil) %25 oranında KDV uygulanmaktadır.AB üyesi olmayan ülkelerden ithal edilen tarım ürünlerinde ise örneğin; tahıllar, süt ürünleri, sığır ve dana eti, tohumlar, şeker ve pirinç gibi ürünler de farklı oranlarda vergi miktarlarına dayalı Ortak Tarım Politikası uygulanmaktadır. Ortak Tarım Politikasındaki amaç ithal ürünlerle AB bünyesinde üretilen ürünler arasındaki fiyat dengesini sağlayabilmektir.Danimarka Gümrük ve Vergi İdaresi Danimarka Vergilendirme Bakanlığı altında yer almaktadır. Her yıl söz konusu idare 1 milyar DKK oranında vergi toplamaktadır.Danimarka’ya ithal edilen ürünlerde sınıflandırma ve kıymet unsurları AB kurallarına göre belirlenmektedir. Konuya ilişkin detaylı bilgilerin https://www.skat.dk sitesinden yada https://toldst.dk/en-us sitesinden elde edilmesi mümkündür. Diğer taraftan, AB içerisinde Birlik Gümrük Kodu 2013 yılında kabul edilmiş ayrıca, sonraki yıllarda uygulamaya yönelik tüzükler yayınlanmıştır. Ayrıca, Birlik Gümrük Kodu çerçevesinde tüm üye ülkelerin IT sistemlerini birleştirmeye yönelik çalışmalar da devam etmekte olup AB çapında bir entegrasyon için süre sonu 2025 yılına uzatılmıştır.Danimarka’da uygulanan gümrük vergisi oranları hakkında https://toldst.dk/en-us veri elde edilebilmesi mümkündür.
Karantina İşlemleri
Danimarka Veterinerlik ve Gıda İdaresi Danimarka Gıda, Tarım ve Balıkçılık Bakanlığının altında bir İdare olarak görev yapmaktadır.Danimarka Gıda, Tarım ve Balıkçılık Bakanlığının altında Danimarka Tarım Ajansı, Danimarka Balıkçılık Ajansı ve Danimarka Veterinerlik ve Gıda İdaresi şeklinde üç idari yapı yer almaktadır.Danimarka Veterinerlik ve Gıda İdaresi gıda güvenliği ve hayvan sağlığı konusunda tek yetkili kurum olup “Tarladan sofraya” “From farm to fork” anlayışı doğrultusunda Avrupa Birliği, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü, Dünya Sağlık Örgütü ve Nordic Bakanlar Konseyi ile işbirliği halindedir.Aşağıda yer alan bilgiler söz konusu idarenin resmi internet sitesi olan https://en.foedevarestyrelsen.dk dan elde edilmiş ve özetlenmiştir. Canlı hayvanlara ilişkin kontrol ve denetimler için konuyu iki ana başlıkta ele almak mümkündür.
1. Canlı Hayvanların AB içerisinde hareketi
2. Canlı Hayvanların üçüncü bir ülkeden ithali
Canlı hayvanların AB içerisinde hareketi iki grupta olabilir: a) Danimarka’ya başka bir AB üyesi ülkeden, Norveç ve İsviçre’den b) Danimarka’dan başka bir AB üyesi ülkeye, Norveç ve İsviçre’ye Yukarıda yer alan durumlarda, hayvanların menşei olan tesisler hayvan hastalıklarına bağlı kısıtlandırılmış taşıma yaptırımına yada taşıma için kısıtlanmış alan veya bölgede olmamalıdır. Tesisin yetkili otorite tarafından kayıt altına alınmış yada onaylanmış olması gerekmektedir. Sevkiyata hayvan sağlık sertifikası ve/veya sevkiyatı yapanlarca doldurulan bir beyan (su ürünleri söz konusu olduğunda) eşlik etmektedir. Canlı Hayvanların üçüncü bir ülkeden ithali: AB Hayvan Sağlığı Yasası AB’ye ithal edilen hayvanların bulaşıcı hastalıklardan ari olduklarını garantilemektedir.AB 2016/429 sayılı yasanın 5. Bölümünde AB’ye ithal edilecek hayvanlara ilişkin temel sağlık gereklilikleri sıralanmaktadır.Yasaya bağlı olarak yürürlüğe giren AB 2018/1882 sayılı uygulama tüzüğünde sıralanan hayvanlar için: -İthal edilecek hayvanlar AB 2021/404 sayılı uygulama tüzüğünde sıralanan onaylanmış bir ülkeden geliyor olmalı;
-Hayvan sağlığına ilişkin tüm gereklilikleri sağlıyor olmalı, -İlgili üçüncü ülkenin yetkili makamlarınca düzenlenmiş bir sağlık sertikasının sevkiyata eşlik etmesi, ayrıca özellikle o sevkiyata özel gerekli diğer belgelerin de sağlanması, gerekmektedir.
Ayrıca, bazı hayvan türleri için hayvan sağlığına yönelik ekstra gereklilikler de mevcuttur. Örneğin; su ürünleri kategorisindekiler ve karasal hayvanlar. Bu hayvanlara yönelik ek gereklilikler ise AB 2020/692 sayılı Yetki Devrine Dayanan Komisyon Tüzüğünde yer almaktadır.Üçüncü ülkelerden ithal edilecek hayvanlar ve hayvansal ürünlerin sınır kontrollerinin AB tarafından onaylanan sınır kontrol noktalarında gerçekleştirilmesi gerekmektedir.Bunun yanında, hayvanların taşınmasından sorumlu nakliyeciler tarafından her taşıma sonrasında bazı hayvan türleri için aracın üçüncü bir ülkeden yada AB üyesi bir ülkeden gelmesi farketmeksizin Danimarka Veterinerlik ve Gıda İdaresi tarafından onaylanan kurumlarca dezenfekte edilmesi ve bu durumu kanıtlayan belgelerin de en az 3 yıl süreyle saklanması gerekmeketdir.Ayrıca, Danimarka’da canlı hayvanların taşınması ile hem taşımayı gerçekleştiren nakileyeciler hem de taşıma türüne ve hangi canlı hayvanların taşınacağına göre değişen kurallar ve alınması gereken izin ve sertifikalar bulunmaktadır. Örneğin, taşımayı yapacak nakliyeciler Danimarka Veterinerlik ve Gıda İdaresi tarafından yetkilendirilmekte, canlı hayvanlar gemi ile taşınacaksa geminin canlı hayvan taşımaya uygun olduğunun kontrolü ve onaylanması Danimarka Denizcilik İdaresince yapılmaktadır.
Etiketleme
Danimarka'da satılan ürünler için etiketleme ve işaretleme gereklilikleri oldukça fazla ve ürüne göre değişiklik göstermektedir. Bu gereklilikler Danimarka veya AB yasalarından kaynaklanmaktadır.Genel bir kural olarak, tüketici ürünlerinin etiketlerinin Danca veya Danca'dan çok az farklılık gösteren bir dilde olması gerekmektedir. Bu, pratikte Norveççe ve bazı durumlarda İsveççe anlamına gelir. Bazı ürünler açık bir şekilde menşe ülke ile işaretlenmelidir. Bazı durumlarda, ürünler Danimarka'ya geldikten sonra ithalatçı bu işaretlemeyi yapabilir. Ağırlık ve ölçülerin metrik sistemde belirtilmesi zorunludur.Etiket ve işaretleme, paketlerin içeriğini doğru bir şekilde tanımlamalıdır. Danimarka'nın işaretleme ve etiketleme yönetmeliklerine uyma sorumluluğu ithalatçıya aittir. Bu nedenle ihracatçıların mutlak suretle ithalatçı ile iletişim içinde olmaları gerekir. Bu gerekliliklere uyulmaması, gümrükte gecikmelere ve ekstra maliyetlere neden olabilir ve gelecekteki iş ilişkilerine zarar verebilir.Marka ve etiket arasında da fark bulunmaktadır. Marka, bir ürün veya ilgili ambalajı üzerinde görünen bir sembol ve/veya piktogramdır. Bu işaretler, tehlike işaretleri, uygun geri dönüşüm ve bertaraf yöntemlerinin göstergeleri gibi çeşitlilik gösterir. Bu işaretlerin amacı, piyasa gözetim otoritelerine, ithalatçılara, dağıtıcılara ve son kullanıcılara ürünle ilgili güvenlik, sağlık, enerji verimliliği ve/veya çevre sorunları hakkında bilgi vermektedir. Diğer taraftan, etiket ise gerekli olabilen ancak evrensel olarak tanınması gerekmeyen yazılı metin veya sayısal ifadeler biçiminde görünür. Etiketler genellikle bir ürün hakkında daha spesifik bilgiler verir.
Etiketleme ile ilgili olarak daha fazla bilgi için aşağıdaki internet sitelerine bakılabilir;
Danish Environmental Protection Agency
Danish Safety Technology Authority
Danish Competition and Consumer Authority
Bitki Sağlığı Önlemleri
Danimarka Tarım Ajansı, Danimarka Gıda, Tarım ve Balıkçılık Bakanlığı'na bağlı bir kuruluş olup, canlı bitkiler, orman üreme materyalleri ve bitkisel ürünlerin sınır denetimlerinden sorumlu birimdir. AB, karantina zararlılarının ve diğer düzenlenmiş zararlıların AB'ye girmesini önlemek için ortak mevzuata sahiptir. Danimarka Tarım Ajansı, bu mevzuatı Danimarka'da yönetir ve ithal edilen bitkilerin ve bitki ürünlerinin denetimlerini gerçekleştirir. Tehlike Altındaki Türlerin Uluslararası Ticaretine İlişkin CITES Sözleşmesi uyarınca, bazı tehlike altındaki bitkiler ayrıca ticaret kısıtlamalarına tabidir. Kısıtlamalar, ithalatçıların, tüccarların veya turistlerin, CITES düzenlemelerine uyulmadığı sürece tehlike altındaki bitki türlerini Danimarka'ya getirilmesini önlemektedir. AB dışındaki ülkelerden AB'ye giren tüm tohumlar dahil olmak üzere neredeyse tüm bitkiler ve bitkilerin canlı kısımları için bir bitki sağlığı sertifikası gereklidir. Ayrıca, CITES kapsamındaki bitkileri ithal etmek istenmesi halinde, CITES ihracat ve ithalat izinlerinin alınması gereklidir. Ayrıca, belirli düzenlenmiş bitkileri, meyveleri, sebzeleri, kesme çiçekleri ve diğer nesneleri ithal etmek için ithalatçı olarak kaydolmanız ve Danimarka Tarım Ajansı'na önceden bildirimde bulunmanız gerekebilir.Ön bildirim gerektiren bitki sağlığı ürünleri şunlardır:
Dikilecek tüm bitkiler,kök ve yumru sebzeler,derin dondurma/kurutma yoluyla muhafaza edilen meyveler dışındaki bazı meyveler,bazı kesme çiçekler,derin dondurucuda saklanan/kurutulan sebzeler dışındaki bazı tohumlar, tahıllar ve yapraklı sebzeler,tarımsal veya ormancılık amaçlı kullanılan kullanılmış makine veya araçlar
Bitki sağlığı sertifikası, ihracat yapan üçüncü ülkenin Ulusal Bitki Koruma Örgütü (NPPO) tarafından verilecek resmi bir belgedir. Bitki sağlığı sertifikası, AB/Danimarka'nın ithalat gerekliliklerinin karşılandığını ve sertifika kapsamındaki malların karantina zararlılarından ve diğer düzenlenmiş bitki zararlılarından arınmış olduğunu onaylar. Denetime tabi bitki ve bitkisel ürünleri ithal etmek için, ihracat yapılan ülkedeki NPPO'dan her sevkiyat için bitki sağlığı sertifikası alınması gerekir. Bitki sağlığı sertifikası gerektiren malları ithal ettiğinizde, gönderinin geçerli bir sertifika ile birlikte olduğundan emin olmak ithalatçı olarak sizin sorumluluğunuzdadır. Yolcuların kişisel bagajlarında ve AB dışındaki ülkelerden gelen posta paketlerinde bulunan tüm düzenlenmiş bitkiler ve bitki ürünlerinin, fitosaniter sertifikası olmadan AB topraklarına girişi yasaktır. Tek istisnalar, fitosaniter sertifikası olmadan AB'ye getirilebilen muz, hindistan cevizi, hurma, ananas ve durianlardır. Belirli bitki türleri tamamen yasaktır ve belirli ülkelerden veya dünyanın belirli bölgelerinden geliyorsa AB'ye ithal edilemez. Bu, birçok iğne yapraklı ağaç, narenciye bitkisi, belirli meyve bitkileri ve patates vb. için geçerlidir. Bir ithalat yasağı ayrıca toprak ve organik yetiştirme ortamına ve ayrıca belirli yüksek riskli bitkilere uygulanır.
AB dışındaki ülkelerden sevkiyat yapacak tüm firmaların, Danimarka Tarım Ajansı'na ithalatçı olarak kayıtlı olması gerekir. Zorunlu ithalat denetimlerine tabi tutulan tüm gönderiler Danimarka Tarım Ajansı'na bildirilmelidir. Bildirim TRACES NT'de yapılmalıdır. TRACES NT hakkında daha fazla bilgi için Danimarka Tarım Ajansı'nın TRACES NT hakkındaki web sitesine bağlanılabilir. Gönderilerin sınır kontrol noktasına ulaşmadan en az 24 saat önce TRACES NT'ye önceden bildirilmesi gerekmektedir. Gümrükçe onaylanmış bir limana ithal edilecek odun ve makine gönderilerinin, sınır kontrol noktasına varışından en az 72 saat önce önceden bildirilmesi gerekmektedir.
Bitki ithalatı ve mevzuatı hakkında daha fazla bilgi için Danimarka Bitki ve Bitki Ürünleri İthalat Kılavuzuna (Danish Guidance on import of plants and plant products) bakılabilir. Bitki Sağlığı mevzuatı hakkında daha fazla İngilizce kaynak için Avrupa Komisyonu'nun internet sitesine (Commissions website Trade in plants & plant products from non-EU-countries) başvurulabilir.
Helal Belgelendirme
Danimarka’da helal ürünlerle ilgili yasal çerçeve, daha çok hayvanların kesilmeden önce bayıltılması zorunluluğu içeren kesim yöntemi ile ilgilidir. Hayvanların kesimine ilişkin yöntem, Danimarka Veterinerlik ve Gıda İdaresince yürütülmek üzere 14 Şubat 2014 tarihli ve 135 sayılı Kanun ile düzenlenmiştir. AB düzenlemeleri ile uyumlu genel hükümler içeren söz konusu Kanunda, sığır, koyun, keçi ve tavukların bayıltarak ritüel kesimi ile ilgili Danimarka düzenlemelerini de içeren özel hükümler de bulunmaktadır. Anılan Kanuna göre, hayvanların sadece anestezi altında (bayıltarak) kesimine müsaade edilmektedir. Ayrıca kesimhanenin de yetkilendirilmiş olması gerekmektedir.Danimarka'daki Helal Hizmetleri çoğunlukla restoranlar, oteller, mezbahalar, paketleme ve etiketleme malzemeleri gibi yerlerde Müslüman tüketiciler tarafından ziyaret edilmeye/kullanılmaya uygun olduklarından emin olmak için elde ediliyor. Ancak Helal yalnızca gıda ürünleriyle sınırlı değil, Gıda Güvenliği işleme, ilaç ve sağlık ürünleri, geleneksel bitkisel ürünler, kozmetikler ve kişisel bakım ürünleri, temizlik ürünleri ve günlük tüketim ürünleri için gereken hammaddeler de helal olma kriteri aranabiliyor.
Danimarka'da HELAL Sertifikasyon Süreci:
Danimarka'da HELAL Sertifikasyon sürecini tamamlamak için, kuruluşların üç aşamalı süreci tamamlamaları gerekir. Bu süreç şunları içeriyor;
Değerlendirme: Danimarka'da HELAL Sertifikası almanın organizasyonu ve gerekliliğinin açıklanması
Denetim: Danimarka'daki HALAL hizmetleri, tesis ve prosedürlerin yerinde denetimi Sertifikasyon: Danimarka'da HELAL Sertifikasyon maliyeti değerlendirmesi ve denetimi tamamlandıktan sonra, değerlendirmenin olumlu olması halinde kuruluşa sertifika verilmesi. Danimarka’da Helal Sertifikasyon ile ilgili kuruluşlara aşağıdaki linklerden ulaşmak mümkün bulunmaktadır. |