Macaristan, 2004 yılında Avrupa Birliği’ne (AB) tam üye olmasının ardından Dış Ticaret Politikası dâhil olmak üzere Avrupa Birliği’nin diğer tüm ortak politikalarıyla beraber ortak ticaret politikasını da üstlenmiş ve AB’nin ortak gümrük tarifesini uygulamaya koymuştur. Macaristan’daOrtak Gümrük Tarifesini (OGT) uygulamaktadır.AB'nin Ortak Ticaret Politikası ile ilgili Macar Ulusal Yetkili Otoritesinin yerine getirdiği görevlerine (denetim/kontrol/lisanslama/vb.) https://mkeh.gov.hu/megfeleloseg adresinden ulaşılabilir.Bir ürünün Avrupa Birliği (AB) pazarına girebilmesi için regülasyon ve yönetmeliklerden oluşan AB’nin Resmi Gazetesi olan EURLEX’de yayımlanan teknik mevzuata uygun olarak üretilmesi ve piyasaya arz koşullarını sağlaması gerekmektedir.AB mevzuatı kapsamında onaylanmış kuruluşların listesi güncel olarak AB’nin Yeni Yaklaşım Onaylanmış Kuruluş Bilgi Sisteminde (NANDO) yayınlanmakta olup kuruluş listesine https://webgate.ec.europa.eu/single-market-compliance-space/#/home linkinden erişim sağlanabilmektedir.

İthalat Denetimi (teknik düzenlemelere hakkında sürece ilişkin, yetkili birimler hakkında):

Macaristan yasalarına göre, Devlet ve Gümrük Sınırından Geçen Malların, Hizmetlerin ve Maddi Değerlerin Ticaretine İlişkin Hükümet Kararı Government Decree 52/2012. (III.28.) (https://net.jogtar.hu/jogszabaly?docid=a1200052.kor), AB serbest ticaret kurallarından bazı istisnalar öngörmektedir. Bu kararnameye göre, belirli ürünlerin ihracat veya ithalat işlemleri için Macaristan Budapeşte Hükümet Ofisinden (eski Ticaret Lisanslama Ofisi) lisans alınması gerekmektedir. (http://www.mkeh.gov.hu)

Temel düzenlemelere https://mkeh.gov.hu/jogszabalyok linkinden erişim mümkündür.

Macaristan’da piyasa gözetimi ve denetimi ile ilgili temel ilkelere, piyasa gözetimi faaliyetlerine, uyumsuzluk durumunda alınacak önlemlere ve yaptırımlara, ilave tedbirlere, bildirim yükümlülüklerine, geçmişten günümüze teknik düzenleme sürecinde yaşanan gelişmelere ve ilgili taraflar hakkında bilgilere https://mkeh.gov.hu/piacfelugyeleti_muszaki/A_piacfelugyeletrol?displang=eng linki aracılığı ile ulaşım sağlanabilmektedir.

Ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi ile ilgili Kanuna https://net.jogtar.hu/jogszabaly?docid=A1200088.TV&celpara=#xcelparam (Act LXXXVIII. of 2012 on the market surveillance of products) adresinden erişilebilmektedir. https://net.jogtar.hu/jogszabaly?docid=A1300006.KOR&celpara=#xcelparam linkinden ise ilgili detaylı hususları içeren Hükümet Direktifine (Government Decree 6/2013. (I.18.)) erişim sağlanabilmektedir.

 Test Etme, Muayene ve Belgelendirme

Macaristan-Türkiye dış ticaret ilişkilerinde tamamıyla AB-Türkiye Gümrük Birliği anlaşması uygulanmaktadır. AB, üye devletlerin AB üyesi olmayan ülkelerden yapılan ithalatlarda belirli ürünlerin sevkiyatının yapılabileceği bazı sınır kontrol noktalarını belirlemelerini şart koşmaktadır. Bu prosedürler sırasında, ihracat sertifikalarının Macarca sunulması zorunludur. Sertifikaların onaylı çevirileri de kullanılabilmektedir. Gümrük Birliği dolayısıyla, Türk sanayi ürünlerinin Macaristan’a ithalatından gümrük vergisi alınmamakta ve Türk mallarının ithalatında ATR (Serbest Dolaşım) belgesi istenmektedir. Gümrük Otoritelerine ayrıca TIR Karnesi, EUR1, Mal Faturası, Nakliye Faturası, Gıda Sağlığı Belgesi, Karayolu Taşıma Belgesi (CMR-Convention Marchandises Routiers) ibraz edilmesi gerekmektedir.

Budapeşte Hükümet Ofisi (eski Macar Ticaret Lisanslama Ofisi), AB mevzuatına uygun olarak tarımsal ürünler için ithalat lisansları yayınlamaktadır. Genellikle ithalatçının, ilgili tüm ayrıntılarla birlikte öngörülen formu doldurması gerekmektedir.

Dış ticarette Devlet idaresi, savunma sanayisinde (silah, mühimmat) üretim ve hizmetin gözetimi, ticaret, piyasa gözetimi, depoların gözetimi, kıymetli metallerin analizi ve işaretlenmesi, metroloji ve teknik güvenlik konularında yetkili-idari görevleri yerine getiren Macaristan Budapeşte Hükümet Ofisinin (eski Ticaret Lisanslama Ofisi) faaliyetlerine bakıldığında, Macaristan’da genel ithalat lisansı uygulaması yerine, askeri malzemeler, silah, patlayıcı maddeler ve havai fişekler, sağlığa zararlı maddeler, biyolojik silah yapımında kullanılan maddeler, ilaçlar, banknot yapımında kullanılan özel kâğıt çeşitleri, nükleer ürünler ve uranyum cevheri gibi ürünlerin ithalatında çeşitli lisans ve ön izin uygulamaları mevcuttur.

Kimyasal maddelerin ithalatı (REACH Tüzüğü), hayvan ve bitki sağlığı, teknik standartlar, paketleme ve etiketleme gibi konularda da aynı şekilde AB mevzuatı aynen uygulanmaktadır.

https://trade.ec.europa.eu/tradehelp/

 Yine AB üyesi olmayan ülkelerden yapılan ithalatlarda ülkelerin belirli ürünlerin sevkiyatının yapılabileceği bazı sınır kontrol noktalarını belirlemeleri şartı çerçevesinde; Macaristan’da hayvanlar için belirlenmiş sınır kontrol noktalarına

https://ec.europa.eu/food/sites/food/files/animals/docs/bcps_contact_hungary.pdf linkinden, hayvansal orijinli olmayan gıdaların ve yemlerin kontrol edildiği noktalara ise https://portal.nebih.gov.hu/-/border-control-posts-in-hungary linkinden erişilebilmektedir.

Karantina İşlemleri

Türk ihracatçılarımız Macaristan’a AB kuralları çerçevesinde ihracatlarını gerçekleştirmekte olup ülke uygulamalarının ciddi bir teknik engel yaratmadığı değerlendirilmektedir. Genellikle ithalat lisansı uygulaması ile ithalatçılardan, dolayısıyla da ihracatçılardan ilave bilgi/belge talep edilmekte olup canlı hayvan ve hayvansal ürünler ile bazı tarım ürünleri, ilaç gibi ürünler için belli kurumların onayı gerekmektedir. Öte yandan bu ürün grupları arasında inşaat malzemeleri alanında, Macaristan’daki ithalatçıların, Türk ihracatçılarımızdan EMI Belgesi almalarını talep ettiği yönünde bildirimler alınmıştır. Macaristan’ın teknik mevzuat alanındaki onaylanmış kuruluşlarından olan “EMI-Non-Profit Company for Quality Control and Innovation in Building” (www.emi.hu)‘den, Macaristan’da inşaat sektöründeki her türlü inşaat malzemesinin kullanımı için gerekli olan “kalite kontrol belgesi” alınabilmektedir. Söz konusu kuruluş tarafından verilen belgeler, malzemenin kullanım aşamasında resmi görevliler tarafından yapılan piyasa gözetimi/denetimi ile takip edilmektedir. Bu nedenle, Macaristan’da inşaat malzemesi ithal eden firmalar, ihracatçı firmadan EMI Belgesini almasını talep etmektedir. Bu çerçevede, ürünün çeşidine, piyasada daha önce kullanılıp kullanılmadığına ve bunun gibi bazı kriterlere göre temin edilmesi gereken farklı belgeler bulunmakta olup talep edilen sertifikasyon maliyetleri de farklılık gösterebilmektedir. Macaristan Müteahhitler Birliği olarak bilinen EVOSZ ile yapılangörüşmelerde CE belgesinin olması halinde EMI belgesinin sunulmasına ihtiyaç bulunmadığı Macar yetkililerce dile getirilmiştir.

NEBİH bünyesinde faaliyet gösteren Haşere Teşhis Merkez Laboratuvarı; idari önlemler almak için Viroloji Laboratuvarı, Mikoloji Laboratuvarı, Nematoloji Laboratuvarı ve Entomoloji Laboratuvarını işletmektedir. Diğer görevleri arasında; bitki sağlığı önlemleri almak için bitki pasaportu düzenlemek, üçüncü ülkelerden Macaristan'a gelen ithalat ve transit malların ve çoğaltma materyallerinin laboratuvar numunelerini test etmek ve kontrol etmek, zararlı teşhislerinin laboratuvar testlerini (mikroskopi, PCR, ELISA, vb.) gerçekleştirmek, karantina zararlılarını tespit etmek için AB ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından kabul edilen bitki sağlığı test yöntemlerini uyarlamak yer almaktadır.

Etiketleme

Macaristan, ürün ithalatında etiketleme mecburiyeti getirmektedir. Tüketim mallarında ürün bilgisinin Macarca olması gerekmektedir.CLP yönetmeliği (kimya sektörü), Macaristan dâhil tüm AB üye ülkelerinde doğrudan geçerlidir. Kanun uyarınca kimyasal madde üreticileri, ithalatçıları, alt kullanıcıları ve distribütörlerinin Macaristan'daki yönetmelik hükümlerine de uyması gerekmektedir. Düzenleme yalnızca kimya endüstrisinde faaliyet gösterenler için geçerli olmayıp diğer endüstriler de (örneğin inşaat endüstrisi, elektronik eşya imalatçıları vb.) bu düzenlemeye tabi tutulmaktadırlar.Piyasaya sürülen tüm madde ve karışımlar, eğer madde veya karışım CLP yönetmeliği sınıflandırma kriterlerine göre üreticiler tarafından tehlikeli olarak sınıflandırılmışsa, üretici, ithalatçı, alt kullanıcı veya distribütör tarafından etiketlenmelidir. Etiketin içerik ve şekil gereklilikleri ile etiket unsurlarına ilişkin öncelik ilkeleri CLP Yönetmeliği III'te belirtilmiştir.Etiket her zaman madde veya karışımın piyasaya sürüldüğü üye devletlerin resmi dilinde yazılmalıdır. Tedarikçiler, aynı bilgilerin tüm dillerde görüntülenmesi koşuluyla, etiketlerinde Üye Devletler tarafından zorunlu tutulan dillerden daha fazla dil kullanabilir. Ancak bu, zorunlu etiket unsurlarının okunabilirliğini etkilememelidir.Etiket öğeleri etiket üzerinde açıkça ve silinmeyecek şekilde gösterilmelidir. Etiket pakete sıkıca yapıştırılmış olmalı ve paket normal konumundayken yatay olarak okunabilir olmalıdır. Etiketin rengi, tehlike piktogramının açıkça görülebileceği şekilde olmalıdır.

(EC) 1272/2008 sayılı Yönetmeliğe göre etiketleme ve paketleme yönergeleri:

https://echa.europa.eu/hu/guidance-documents/guidance-on-c

https://www.nnk.gov.hu/index.php/kemiai-biztonsagi-es-kompetens-hatosagi-fo/clp/kotelezettsegek/cimkezes.html

Avrupa Birliğinde son kullanıcılara satılan tekstil ürünlerinin etiketlenmesi zorunludur. İşletmeler arası satışlarda etiket zorunlu değildir, bunun yerine ürünlere ticari belgeler iliştirilebilir.Tekstil sektöründe AB etiketleme gereklilikleri uyarınca; genel olarak tekstil ürünleri, tekstil liflerinin bileşimini ve tekstil dışı hayvansal kökenli bileşenler içerip içermediğini açıkça belirtmelidir .Birlik'te satılan tüm tekstil ürünleri, yapıldıkları malzemelerle etiketlenmelidir. Etiket ürüne yapıştırılmalıdır (örneğin içine dikilmelidir).Bu gereklilik, ağırlıkça en az %80 tekstil olan tüm ürünler için geçerlidir. (giyim, mobilya örtüsü, yatak örtüsü, çadır).Üye Devlet yetkilileri, tekstil ürünlerine ilişkin bilgileri doğrulama hakkına sahiptir ve bunu dağıtım zincirinin herhangi bir aşamasında yapabilirler. (Gümrükleme başvurusu yaparken, distribütörün depolarında, toptan veya perakende depolarda).Tekstil ürünlerinin etiketlerinde; bileşim etiket üzerinde belirtilmelidir (bileşenlerin oranına göre azalan sırada). Etiket üzerindeki yazılar açıkça anlaşılır ve okunaklı olmalı, aynı tip ve büyüklükte harflerden oluşmalıdır. Bileşim diğer bilgilerden (örneğin kullanım ve kullanım kılavuzu) açıkça ayrılmalıdır. Ürünler bir veya daha fazla AB üye ülkesinde pazarlanıyorsa, etiketteki bilgilerin söz konusu üye devlette/ülkelerde resmi olan tüm dillerde görüntülenmesi gerekir. Bir tekstil ürünü yalnızca tek bir tür elyaf malzemeden yapılmışsa "%100" veya "saf" olarak etiketlenebilir.

https://europa.eu/youreurope/business/product-requirements/labels-markings/textile-label/index_hu.htm

Bitki Sağlığı Önlemleri

Macaristan’da bitki sağlığı ile ilgili kurum NEBIH olup kurum içinde yer alan Bitki Koruma ve Toprak Muhafaza Müdürlüğü bitkilerle ilgili dış ticarette kontrol yetkileri arasında yer almaktadır. Bunun yanında bitki sağlığı önlemleri de bu Müdürlüğün faaliyetleri arasında bulunmaktadır.

https://portal.nebih.gov.hu/hu/web/english/hungarian-forest-management/-/asset_publisher/pHBk9pq6UNxK/content/directorate-of-plant-protection-and-soil-conservation/contacts

Canlı hayvanların ve hayvan ürünlerinin Macaristan’a uyumlaştırılmamış ihracatları için öngörülen başvuru formunun, Macaristan Ulusal Gıda Zinciri Güvenlik Bürosu Hayvan Sağlığı ve Hayvan Refah Müdürlüğü'ne bildirilmesi gerekmektedir.Bununla birlikte, tarım ilaçları, yaş meyve ve sebze, canlı hayvan ve hayvansal ürün ithalatı gibi uyumlaştırılmamış bazı hususlar özel düzenlemelere tabidir. Ayrıca kimyasallar, uyuşturucular, atıklar ve nükleer maddeler ile ilgili diğer düzenlemeler, ilgili Bakanlıklar tarafından yürütülmektedir. Kıymetli metaller, kullanılmış araba lastikleri ve atıkları ithalatında da çeşitli kısıtlamalar mevcuttur.Meyve sebze ürünlerinin ithalatı aşamasında Bitki Sağlığı Merkezi tarafından kontrolü (çürük, küf, sağlıksız kimyasal madde vs.) yapılmaktadır. Ürün eğer rafta ise NNGYK (Ulusal Halk Sağlığı ve Eczacılık Merkezi) tarafından kontrol edilebilmektedir. Sebzelerde Avrupa Birliği’ne giriş yaptığı ilk ülkeden analiz raporu istenmektedir.

Gıda zinciri güvenliğine ilişkin 2008 tarihli XLVI sayılı Kanuna https://net.jogtar.hu/jogszabaly?docid=A0800046.TV&kif=%25C3%25A1llateg%25C3%25A9szs%25C3%25A9g%25C3%25BCgy*#xcel linkinden ulaşım sağlanabilmektedir.

Veteriner tıbbi ürünlerine ilişkin ilgili mevzuata  https://net.jogtar.hu/jogszabaly?docid=A0900128.FVM linkinden erişim sağlanmaktadır.

Helal Belgelendirme

Macaristan’da helal belgelendirme ile ilgili bir kamu kurumu bulunmamakta olup Macaristan'da helal sertifikası genellikle İslami otoriteler tarafından tanınan bağımsız üçüncü taraf kuruluşlar tarafından verilmektedir.Helal sertifikası gönüllü bir teknik-dini sertifikadır. Macar makamları tarafından Helal Sertifikası alınması gerekli/zorunlu değildir.