SIRIM QAS test laboratuvarları, aşağıdaki alanlar için Ulusal Laboratuvar Akreditasyon Programı (SAMM) kapsamında JSM tarafından akredite edilmiştir: İnşaat , kimyasallar, yangından korunma, radyo frekansı ve elektromanyetik, elektrik ve elektronik, mekanik ve otomotiv, iletişim ve multimedya, plastik ve kompozit malzemeler.

SIRIM QAS, Malezya Gümrük Departmanı ile yakın iş birliği içinde çalışmakta olup, kullanılmış lastiklerin ithalatı için Onay Mektubu düzenlemektedir. SIRIM tarafından verilen Onay Mektubu artık kullanılmış pnömatik lastiklerin ve kullanılmış kaplamalı pnömatik tüm lastiklerin ithalatı için gereklidir.

Bununla birlikte, Malezya İletişim ve Multimedya Komisyonu, SIRIM QAS'ı İletişim ve Multimedya Ürünleri için Sertifika Ajansı (CA) olarak atamıştır.SIRIM QAS ayrıca, Kraliyet Malezya Gümrükleri (RMCD) tarafından iletişim ve multimedya ürünlerine ilişkin ithalat izinlerinin işlenmesi ve verilmesinden sorumlu olarak görevlendirilmiştir.

Ülkemizden Malezya’ya ihraç edilen ürünler için TSE tarafından verilen belge ve raporların Malezya’da ilgili otoriteler tarafından tanınması çalışmaları kapsamında 2019 yılı Ağustos ayında, Malezya Yangın ve Kurtarma Dairesi (BOMBA) tarafından TSE, aktif ve pasif yangın önleme sistemlerine yönelik olarak onaylanmış test ve belgelendirme kuruluşu olarak atanmıştır. Bu kapsamda, Malezya’ya yangın malzemeleri ihracatı yapacak firmaların TSE’nin akreditasyonu kapsamında aldıkları belgeler Yangın Güvenliği Kurumu-BOMBA tarafından kabul edilmektedir.

TSE ile SIRIM QAS arasında görüşmeleri uzun bir süredir devam eden Uygunluk Değerlendirmesi Uygulama Anlaşması, 7 Ekim 2020 tarihinde adıgeçen kurumlar arasında imzalanmıştır. Ayrıca, 2019 yılı Ağustos ayında, Malezya Yangın ve Kurtarma Dairesi (BOMBA) tarafından TSE, aktif ve pasif yangın önleme sistemlerine yönelik olarak onaylanmış test ve belgelendirme kuruluşu olarak atanmıştır. Sözkonusu anlaşma ile ülkemiz üretici ve ihracatçılarının Malezya’ya ihracatlarında SIRIM QAS’tan almaları gereken belgeler için gerekli denetimlerin SIRIM QAS adına TSE uzmanları tarafından yerinde gerçekleştirilmesi ve böylece ihracatçılarımızın zaman ve maliyet tasarrufu sağlamaları mümkün hale gelmiştir.

SIRIM’ın yanısıra, ürün güvenliği konusunda sektörel bazda farklı kurumlara da yetkilendirme yapılmış bulunmaktadır. Örneğin; inşaat malzemeleri konusunda CIDB (Construction Industry Development Board (https://www.cidb.gov.my/eng/), canlı hayvan-et ve süt ürünleri konusunda DVS (Department of Veterinary Services http://www.dvs.gov.my) yetkilendirilirken gıda ürünlerinde Sağlık Bakanlığı (https://www.moh.gov.my/  ) bünyesinde “Food Safety and Quality Division” yetkilendirilmiştir. Piyasa Gözetim Denetimi (teknik düzenlemelere ilişkin) konusunda ise; İç Ticaret ve Tüketici İşleri Bakanlığı (Ministry of Domestic Trade and Consumer Affairs- https://www.kpdnhep.gov.my/) Bakanlığı yetkilendirilmiştir.

Malezya’da hali hazırda uygulanmakta olan ithalat düzenlemeleri, diğer ASEAN ülkelerine kıyasla daha liberaldir. Çoğu ürünün “Genel Serbest Lisans” altında serbestçe ithalatı yapılabilmektedir. Ancak stratejik olarak belirlenmiş bir takım sektörlere ithalat kısıtlamaları getirilmiştir. Bunların arasında demir ve çelik, otomotiv, ağır makinalar, bazı kimyasallar, atık kağıt gibi bazı ürünler yer almaktadır. https://www.miti.gov.my/index.php/pages/view/3796

Tarım ürünlerinde ve hayvansal ürünlerde kısıtlamalar yerli üretimi teşvik edilen pirinç, et, meyve ve sebze gibi ürünlere uygulanmaktadır. Öte yandan donmuş tavuk, yumurta, süt ve şeker gibi ülkenin talebini karşılayamayan mallarda yeterli yerli üretim sağlandığı takdirde bunların ithalatı da kısıtlanabilmektedir.

https://www.dvs.gov.my/index.php/pages/view/1941  https://www.doa.gov.my/index.php/pages/view/341?mid=90

Güvenlik, din veya ahlaki yönlerden ithalatı yasak olan veya ülkeye girmesi özel sertifikalara tabi olan ürün grupları için de kısıtlamalar söz konusudur. https://www.customs.gov.my/en/cp/Pages/cp_li.aspx

İthal ürünlerin güvenliğinden ithalatçı veya distribütör firma sorumlu tutulmakta olup, konu hakkında yetkili Bakanlık, Malezya İç Ticaret ve Tüketici İşleri Bakanlığı’dır. Oyuncaklar, elektrikli sigara, pil ve akülere ilişkin ürün güvenliği düzenlemeleri ilgili web sayfasında https://mysafe.kpdn.gov.my/portal/post/6  yayımlanmaktadır.

İthalatı kısıtlanmış/izne tabi olan ürünler arasında, kimyasal silahlar sözleşmesi kapsamındaki  (CWC) kimyasallar, ağır makineler, et ve tavuk ürünleri, canlı balık, hayvani yağlar, süt ve süt ürünleri  ve demir çelik ürünleri yer almaktadır. Kısıtlamalara ilişkin güncel duyuruların  https://www.miti.gov.my/index.php/pages/view/3796 bağlantısından takip edilmesi mümkündür.

Güvenlik, din veya ahlaki gerekçelerle ithalatı yasaklanmış ve kısıtlanmış ürünlerin listesi Malezya Kraliyet Gümrük İdaresinin sayfasından takip edilebilmektedir. (https://lom.agc.gov.my/act-view.php?type=pua&no=P.U.%20%28A%29%20117/2023) İthalatı yasaklanmış ürün grupları arasında; kaplumbağa yumurtaları, çeşitli egzotik meyveler, pirana balıkları, bazı alkollü likörler, bazı kesici aletler, çeşitli kimyasallar, radyoaktif maddeler gibi ürünler yer almaktadır.

İnşaat malzemeleri: Gümrük Kanunu'nda listelenen inşaat malzemelerinin, malzemelerin Malezya'ya ithal edilebilmesi için İnşaat Endüstrisi Geliştirme Kurulu (CIDB)'den bir Onay Sertifikasına (COA) sahip olması gerekir. CIDB, Malezya Bayındırlık Bakanlığı'na bağlı olarak, inşaat endüstrisini küresel rekabet gücüne ulaşmaya yönelik olarak düzenlemek, geliştirmek ve kolaylaştırmak amacıyla faaliyet gösteren bir devlet kurumudur.İthal edilen inşaat malzemesinin/ürününün COA gerektirdiğinden emin olmak için https://www.cidb.gov.my/wp-content/uploads/2022/11/Procedures-for-importing-construction-prod-5thEdition-_0_compressed.pdf veya https://www.cidb.gov.my/eng/ sitelerindeki Listelenen Tarife Kodlarına bakılması gerekmektedir.

Oyuncaklar: İthal oyuncaklar için “Malezya Uygunluk İşareti (MC)” şartı bulunmaktadır. MC, Malezya'da tedarik edilen veya satılan belirli bir oyuncağın İç Ticaret ve Yaşam Maliyeti Bakanlığı (KPDN) tarafından öngörülen güvenlik standartlarına uyduğunun ve tüketiciler için güvenli olduğunu gösteren bir işarettir.

https://mysafe.kpdn.gov.my/portal/post/8#:~:text=The%20MC%20mark%20is%20an,and%20is%20safe%20for%20consumers.

Tıbbi ilaçlar, medikal malzemeler, zirai ilaçlar, elektrikli aletler ve otomobiller: Yüksek risk grubunda tanımlanan tıbbi ilaçlar, medikal malzemeler, zirai ilaçlar, elektrikli aletler ve otomobillere ilişkin olarak ise yetkili kılınan kurumların farklı düzenlemeleri mevcuttur. İlgili düzenlemelere ilgili web adreslerinden https://portal.mda.gov.my/index.php, https://npra.gov.my/index.php/en/,https://www.miti.gov.my/index.php/pages/view/3796 ulaşılabilmektedir.

Canlı hayvan Sığır, domuz, kuzu ve kümes hayvanı et ve süt ürünleri, Malezya’ya ithal edilen tüm sığır, kuzu ve kümes hayvanı ürünleri, DVS tarafından gerçekleştirilen denetim sonucunda onaylanmış tesislerden gelmelidir. https://www.dvs.gov.my/index.php/pages/view/1941

Et ve süt ürünleri ihracatı için firmalarımız tarafından Malezya Tarım Bakanlığına bağlı Veterinerlik Hizmetleri Departmanı DVS’e başvuru yapılması (https://www.dvs.gov.my/dvs/resources/user_1/2024/BRV/APPLICATION_FORM_FOR_EXPORT_MEAT,_POULTRY,_MILK,_EGG_AND_PRODUCTS_TO_MALAYSIA_NEW_REVISED_4_JANUARY_2024.pdf) gerekmektedir. Başvurunun DVS tarafından uygun görülmesi durumunda, masrafları ihracatçı firmaya ait olmak üzere, Malezya’dan bir heyetin Türkiye’ye giderek üretim tesisinde incelemelerde bulunması gerekmektedir. Heyette DVS yetkililerinin yanısıra, ürünlerinin üretim sürecinin helal standardlara uygunluğunun denetlenmesi amacıyla Malezya Diyaneti adına helal sertifikası verme konusunda yetkili kuruluş JAKIM temsilcileri de hazır bulunmaktadır. Heyetin incelemeleri neticesinde şartlar uygun bulunursa ilgili firmaya Malezya’ya ihracat yapma onayı verilmektedir. Onayın geçerliliği 1 ila 3 yıl olup, DVS tarafından uygun görüldüğü durumda sürenin 3 yıla kadar daha uzatılması mümkündür.

Başvuru Yönergesi için aşağıdaki bağlantı ziyaret edilebilir;

Malezya’ya Yapılacak  Kümes Hayvanları, Süt ve Yumurta Ürünleri  İthalatı prosedürüne aşağıdaki bağlantıdan ulaşılabilir;

Gıda: Canlı hayvan, et ve süt ürünleri güvenliği konularında DVS yetkilendirilirken, gıda ürünlerinde Sağlık Bakanlığı bünyesinde “Food Safety and Quality Division yetkilendirilmiştir.

Malezya Sağlık Bakanlığı tarafından, 2020 tarihli Gıda Yönetmeliklerinde 1 Ocak 2024'te yürürlüğe giren bir revizyonu içeren yönergeler yayınlamıştır. Yapılan revize kapsamında temelde, Gıda Etiketleme ve Gıda katkı maddesi ve eklenen besin maddelerine yöneliktir. Söz konusu belgeye bağlantıdan ulaşılabilir. https://lom.agc.gov.my/ilims/upload/portal/akta/outputp/pua_20200729_PUA2092020.pdf

https://hq.moh.gov.my/fsq/xs/index.php 
Domuz eti ve domuz ürünleri: Malezya'ya ancak DVS’in izin vermesi halinde ithal edilebilir. Domuz eti ve domuz eti ürünlerinin her sevkiyatı, Malezya Karantina ve Denetim Hizmetleri (MAQIS) tarafından verilmiş geçerli bir ithalat iznine sahip olmalıdır. İzinler açıklama yapılmadan reddedilebilmektedir. https://www.dvs.gov.my/dvs/resources/user_1/2020/SPS/UPDATE_JUNE_20_PROCEDURE_TO_IMPORT_PORK_MEAT_TO_MALAYSIA_2020.pdf

Medikal Ürünler: Medikal aletler için piyasa gözetimi Sağlık Bakanlığına bağlı Medical Device Authority https://portal.mda.gov.my/ tarafından gerçekleştirilmekte olup, konuya ilişkin faydalı linkler aşağıda yer almaktadır:

İlaçlar, gıda takviyeleri ve kozmetik ürünler: İlaçlar, gıda takviyeleri ve kozmetik ürünler için piyasa denetimi Malezya Sağlık Bakanlığına bağlı olan National Pharmaceutical Regulatory Agency (NPRA) tarafından gerçekleştirilmektedir:

https://www.npra.gov.my/index.php/en/cosmetic-main-page.html

JSM, gönüllü bir sertifikasyon sistemi olan Helal İlaçlara ilişkin MS2424:2012 Genel Yönergelerini uygulamaktadır. Başka bir ifade ile ilaçlarda helal belgelendirme zorunlu olmamakla birlikte, helal belgesi almak isteyenlerin bu yönergeye uyması gerekmektedir. Yönergeler, farmasötik ürün üreticilerinin helal sertifika başvurusunda bulunmasını ve üretim ve işleme için temel gereksinimleri belirlemesini şart koşmaktadır.

İthalatı Yasak Ürünler: Güvenlik ve diğer nedenlerden ithalatı yasak olan veya ülkeye girmesi özel izne tabi olan bazı diğer ürün grupları için de kısıtlamalar söz konusudur. https://www.customs.gov.my/en/cp/Pages/cp_li.aspx

Malaysia Quarantine and Inspection Services (MAQIS), Veterinerlik Hizmetleri Departmanı (DVS) ve Tarım Departmanı (DOA) ile birlikte Malezya Tarım ve Gıda Güvenliği Bakanlığı'nın çatısı altındadır. MAQIS'in ana rolü, bitkiler, hayvan ve hayvansal ürünler, balık ve gıda ürünleri gibi tarımsal ve tarıma dayalı ürünler için karantina ve teftiş çalışmaları yapmaktır. Gıda ürünlerinin ithalatı, Malezya Sağlık Bakanlığı Gıda Güvenliği ve Kalite Bölümü'nden (FSQD) bir ithalat izni gerektirmektedir. Genel olarak, DVS, DOA ve FSQD'ye yardımcı olan MAQIS, Malezya'nın giriş ve çıkış noktalarında karantina ve teftiş hizmetlerini yürütmektedir. MAQIS, ilgili ürünlerin DVS, DOA ve FSQD tarafından yönetilen düzenlemelere uymasını sağlar. Tüm ithalatçıların ithalatçı olarak kaydolması ve ardından ithalat izni başvurusunda bulunması gerekmektedir. https://www.maqis.gov.my/index.php/permohonan-permit/  

Malezya'da, gıda etiketleme gereklilikleri 1985 tarihli Gıda Yönetmeliğinde belirtilmektedir. Etiket Malayca veya İngilizce olmalıdır. Bebek maması ve bazı süt ürünleri gibi belirli ürünlerde, etiketin Malayca olmasını gerekmektedir ve çevirilere izin verilir. Gıda sığır eti veya domuz eti veya türevleri veya domuz yağı içeriyorsa etikette belirli ifadeler bulunmalıdır. Bu kapsamda kullanılacak ifadede "İÇERİR (sığır eti veya domuz eti veya türevleri veya domuz yağı olup olmadığını belirtin)" yer almalıdır. Ayrıca, gıdaya ilave alkol eklenmişse, etikette büyük harflerle kalın olarak "ALKOL İÇERİR" yazmalıdır.

Evde kullanılan tıbbi cihazlarda, marka adı, özel isimler ve her iki dilde de aynı olan kelimeler hariç, etiketlemedeki tüm bilgilerin Malayca olması gerekir. Yetkili Temsilci (AR) bilgileri ve kayıt numarası müşteriler tarafından satınalma noktasında erişilebilecek şekilde ambalaj üzerinde olmalıdır. Helal logosu tıbbi cihaz etiketlemesi için bir gereklilik değildir. Ancak, üründe helal logolu bir etiket kullanılıyorsa, öncesinde JAKIM helal sertifikası alınması gerekmektedir. https://portal.mda.gov.my/index.php/faq/labelling-of-medical-devices

İlaç ürünlerinde, tüm etiketler ve paket ekleri Malayca veya İngilizce olmalıdır. Buna ek olarak, başka bir dile tercümeye izin verilmektedir. Kayıtlı bir ürünün farklı boyuttaki paketlerinde aynı etiket resminin olması gerekmektedir. Bununla birlikte, paket boyutlarını ayırt etmek için renk kodunda küçük farklılıkların olması mümkündür. Kayıt numarası ürüne kalıcı olarak (mürekkep püskürtmeli) basılmalıdır ve yapışkan etikete basılmasına izin verilmemektedir. E-etiketleme amacıyla bir QR Kodunun kullanılması, Malezya'daki İlaç Ürünleri için Elektronik Etiketleme (E-Etiketleme) Kılavuzuna uygun olarak izin verilmektedir. Ürünlerin, JAKIM tarafından helal olarak sertifikalandırılması ve onaylanması koşuluyla istenilmesi halinde kayıtlı ürün etiketinde helal logosu kullanılabilir.

Kozmetik ürünlerinin dış ambalajında; ürünün adı ve işlevi, kullanım talimatları, üretim ülkesi, ağırlık veya hacim olarak verilen içerikler(metrik veya hem metrik hem de emperyal sistemde), üretim parti numarası ve son kullanma tarihi ​​yer almalıdır. İçerikler, eklendikleri anda azalan ağırlık sırasına göre beyan edilmelidir. https://www.npra.gov.my/images/Guidelines_Central/Guidelines_on_Cosmetic/Annex_I_part_7-COSMETIC_LABELING_REQUIREMENTS.pdf

Enerji Komisyonu (EC) tarafından onaylanan tüm düzenlenmiş elektrikli ekipmanlar, 1994 tarihli Elektrik Yönetmeliğinin 98 Nolu düzenlemesine uygun olarak etiketlenmeli veya işaretlenmelidir. Elektrik ve elektronik (EE) ürünleri için Onay Sertifikası (COA) alan üretici ve ithalatçılar, EC tarafından yayınlanan ilgili kılavuza uygun olarak EE etiketini yazdırmak zorundadır.

Malezya'ya bitki, tarım ürünleri, meyve ve sebzeler, çiçekler ve gübre ithal etmek için, sevkiyatın gönderilmesinden önceki 14 gün içinde menşe ülkesinden Bitki Sağlığı Sertifikası’na sahip olması gereklidir. 1981 tarihli Malezya Bitki Karantinası Yönetmeliği’nin Dokuzuncu Cetvelinde (Yönetmelik 5), Türkiye dahil olmak üzere ihracat ülkelerinden gelen bitkilerde 'Khapra Böceği' bulunur ifadesi yer almaktadır. Bu bitkiler arasında bezelye ve fasulye, kaju fıstığı, yer fıstığı, mısır, pirinç, susam, buğday, baharatlar, manyok, sorgum (tahılda) yer almaktadır. Bu nedenle, bu bitkilerin ithalatı Bitki Sağlığı Sertifikası ile birlikte yapılmalıdır. Bu sertifika Malezya Tarım Departmanın‘dan alınmalıdır. https://www.doa.gov.my/index.php/pages/view/341?mid=90

Yalnızca Malezya Diyaneti adına helal sertifikası verme konusunda yetkili kuruluş JAKIM veya onun akredite ettiği uluslararası kuruluşlardan temin edilen belgeler geçerli kabul edilmektedir. JAKIM, Malezya'da helal sertifikasyon da dahil olmak üzere İslami işlerden sorumludur.
Malezya’ya ihraç edilecek ürünlerin helal logosu taşıması (et ve süt ürünleri hariç) zorunlu değildir ancak ürünün helal olduğu iddia ediliyorsa logonun Malezya JAKIM tarafından onaylı bir sertifikalandırma kurumu tarafından verilmiş olması gerekmektedir.

Helal standartları konusunda Malezya tamamen kendi kriterlerini uygulamaktadır. Malezya, Helal gıda üretimi ve hazırlanması için MS1500: 2019 standardını geliştirmiştir:

Malezya gıda ürünlerinin dışında tıbbi cihazlar, ilaçlar ve kozmetik ürünler için de helal standartları geliştirmiştir. Lisansı ve gerekli izinleri haiz tüm ürünler helal sertifikası olmadan Malezya pazarına yerleştirilebilir ancak helal olduğu iddia edilen ürünlerin helal sertifikalandırılmadan önce düzenlemelerde belirtilen şartlara uyması gerekir.

JAKIM tarafından helal sertifikalandırma yetkisi almak için prosedürlere ilgili bağlantıdan ulaşmak mümkündür: https://smarthalal.com.my/MPPHM_Domestik_2020.pdf According to JAKIM, this Manual Procedure Halal Certification 2020 is apply to the procedure for the Halal certification for foreign companies.

Malezya Helal Sertifikasyonu başvurusu JAKIM'in prosedürüne uygun olarak yapılmalıdır. 1 Ocak 2024 tarihi itibariyle JAKIM, gıda ürünü, kozmetik, ilaç, tüketim malları ve tıbbi cihazlar dahil olmak üzere uluslararası üretim için beş (5) helal sertifikasyon şeması sunmaktadır. (Bu tarihten önce yalnızca gıda ürünleri için geçerliydi). Helal belgesi olan üreticiler, bu tarihten önce Malezya’da bulunan ithalatçıları üzerinden ürünlerini ülkeye sokabilmekteydi. Ancak son değişiklik ile, eğer üretici firmanın Malezya’da kayıtlı bir şirketi, şubesi, bağlı şirketi vb. var ise, ilave ithalatçı ihtiyacı olmadan helal sürecine başvurabilmektedir.

Başvuru formuna www.halal.gov.my ve http://apps.halal.gov.my/international/e-halal.php?new bağlantılarından ulaşılabilir.

Helal  başvurusunda, JAKIM yetkililerince üretim tesisinde bir denetim gerçekleştirilecektir. Denetimin asgari süresi en az dört  gün (2 gün denetim günü ve 2 gün gidiş-dönüş) olmalı ve yalnızca bir (1) üretim adresiyle sınırlı olmalıdır. Başvuru sahibi, denetim gezisi boyunca denetçilere eşlik etmekten sorumlu olacaktır. Başvuru sahibi/fabrika Helal Güvence Sistemini uygulamalıdır. Sertifikaların geçerlilik süresi 2 yıldır.

JAKIM’in onayladığı kuruluşların listesine aşağıdaki bağlantıdan ulaşmak mümkündür: https://myehalal.halal.gov.my/portal-halal/v1/index.php

Helal belgesi zorunlu olmamasına karşın, tüketici ve tedarikçiler tarafından tercih sebebi olabilmektedir.

Ülkemizde helal sertifikası verme konusunda JAKIM tarafından yetkilendirilen kuruluşlar aşağıda belirtilmektedir:

• Kas Uluslararası Sertifikasyon Göz. Tek. Kont. Hizm. Ltd. Şti. (KASCERT International)
• Gıda ve Malzemeleri Denetim ve Belgelendirme Derneği (GİMDES)

Gıda ürünleri için Türkiye’den Gimdes ve Kascert’in düzenlediği helal belgeleri JAKIM tarafından akredite olmasına rağmen, et (kümes hayvanları dahil)  ve süt ürünleri ithalatında, Malezya Tarım Bakanlığına bağlı DVS’e başvuru yapılması ve başvuru evraklarının DVS tarafından uygun görülmesi durumunda masrafları ihracatçı firmaya ait olmak üzere, Malezya’dan bir heyetin Türkiye’ye giderek üretim tesisinde incelemelerde bulunması gerekmektedir.

Bununla birlikte, Malezya otoriteleri, denetim heyetine JAKIM’den bir yetkiliyi dahil ederek bu ürünler için doğrudan JAKIM tarafından helal onayı alınmasını şart koşmaktadırlar. Tesisler, Malezya Helal Et ve Kümes Hayvanları Üretimi Protokolü ve Malezya Standartları (MS) 1500: 2009'a uygun olarak JAKIM ve Veterinerlik Hizmetleri Dairesi (DVS) tarafından denetlenmekte ve onaylanmaktadır.

Heyetin incelemeleri neticesinde şartlar uygun bulunursa ilgili firmaya iki yıl geçerli olmak üzere ülkeye ihracat yapma onayı verilmektedir. 

Aşağıdaki adreslerden detaylı bilgilere ulaşılabilmektedir.

Böylece, Malezya'da pazarlanan tüm ithal gıda ve mallar, ilgili gerekliliklere uymadıkça ve JAKIM tarafından tanınan yabancı helal belgelendirme kuruluşu tarafından helal olarak sertifikalandırılmadıkça helal olarak tanımlanmamaktadır.