Norveç AB üyesi olmamakla birlikte Avrupa Ekonomik Alanı üyesi olarak hemen hemen her alanda düzenlemelerini AB müktesebatı ile uyumlandırmış durumdadır.Avrupa Ekonomik Alanı Antlaşması uyarınca AB’nin akreditasyon ve piyasa gözetimine ilişkin 765/2008 sayılı Yönetmeliği ile karşılıklı tanımaya ilişkin 764/2008 sayılı Yönetmeliği Norveç tarafından da üstlenilmiştir. İlgili Norveç Yasası: Act on the Free Exchange of Goods in the EEA (EEA Goods Act) (https://lovdata.no/dokument/NL/lov/2013-04-12-13).Ayrıca Ürün Kontrol Yasası, Ürün Güvenliği Direktifi 2001/95/EC'yi uygulamaktadır: Act on Control of Products and Consumer Services (Product Control Act; https://lovdata.no/dokument/NL/lov/1976-06-11-79).

Diğer taraftan, “The Act on technical control bodies (Act on technical control bodies whose task is to carry out conformity assessments; https://lovdata.no/dokument/NL/lov/1994-06-16-20), teknik kontrol organlarının atanmasına ilişkin ek hükümler sağlar.Mallar alanındaki sektöre özgü yasal düzenlemeler de, bu alanda Norveç mevzuatının bir parçasını oluşturmaktadır.  Yurt içi mal ve hizmetlerin yanı sıra, Norveç’e ithal edilen ürünlerin de teknik düzenlemelere uyması zorunludur. Norveç’te belirli ürün gruplarına ve sektörlere ilişkin teknik düzenlemelere aşağıda belirtilen web sayfası üzerinden erişim sağlanabilir:

Norwegian Product Regulations; A non-exhaustive list of technical regulations applicable in Norway; https://www.regjeringen.no/en/topics/business-and-industry/product-contact-point/norwegian-technical-rules/id2787843/

İlgili ürünler için yürürlükte bulunan ulusal teknik mevzuata ilişkin temas noktası Ticaret ve Balıkçılık Bakanlığı olup; ithal edilecek ürünlere ilişkin Norveç ulusal teknik mevzuatına ilişkin Ticaret ve Sanayi Bakanlığındaki Ürün İrtibat Noktası ile iletişime geçilebilir. E-posta: pcp@nfd.dep.no veya telefon: +47 90126403.

Teknik gerekliliklere tabi olan mallar CE işareti taşımalıdır.Bu çerçevede, Norveç’te 10 Bakanlığın altında faaliyet gösteren 15 adet Piyasa Gözetimi İdaresi günlük piyasa gözetimi faaliyetlerini yürütmektedir.Ayrıca, 765/2008 sayılı düzenleme kapsamındaki tüm AB/AEA ülkelerinde çeşitli ürün sektörlerinden sorumlu ajanslar için https://single-market-economy.ec.europa.eu/single-market/goods/building-blocks/market-surveillance/organisation_en adresi incelenebilir.Ulusal piyasa gözetimi idareleri Piyasa Gözetimi Konseyi (the Commodity Inspection Council), RAPEX Ağı ve Endüstri Ürün Ağı ile işbirliği içinde faaliyetlerini yürütmektedir. Norveç Sosyal Güvenlik ve Hazırlık Müdürlüğü (The Directorate for Social Security and Preparedness DSB), daha önce RAPEX olarak adlandırılan sistem için Norveç'teki irtibat noktasıdır: https://www.dsb.no/; slo@dsb.no.

Son olarak, ithalat denetimlerinin büyük kısmı risk esaslı olarak yürütülmektedir. İthalatta denetimi gerçekleştirilen ürün gruplarıyla ilgili ayrıntılı bilgilerin https://www.toll.no/en/corporate/import/  adresinden incelenmesi önem arz etmektedir.

1333 sayılı Bitkiler ve Bitki Zararlıları Yönetmeliği, ambalaj malzemeleri dâhil bitkiler ve bitki ürünleri, için ithalat gereksinimlerini belirler. İthalatla ilgili gereksinimler, menşe ülkesine ve ürün türüne bağlı olarak değişiklik gösterir. Yönetmelik, bazı meyveler, sebzeler, patates, odun ve çiçekler gibi birçok ürünün ithalatı için sağlık sertifikaları da gerektirir. (https://www.mattilsynet.no/en/plants/plant-health-and-plant-health-regulations)

1 Aralık 2000 tarihli ve 1333 sayılı Bitkiler ve Zararlılara Karşı Önlemler Yönetmeliği Ek 1 ve 2, Norveç için düzenlenmiş zararlıların listesini içermektedir.  Ek 5A, ithalatta bitki sağlığı sertifikası ile birlikte sunulması gereken bitki ve diğer düzenlenmiş ürünlerin bir listesini içermektedir.

Norveç'teki etiketleme ve işaretleme gereklilikleri, Avrupa Birliği (AB) düzenlemelerine büyük ölçüde uyumludur. İthal edilen gıdanın insan tüketimi için güvenli olması ve etiketleme ve içeriğin Norveç gıda yönetmeliklerine uygun olması ithalatçının sorumluluğundadır. Ürünler Norveççe veya Norveççeye benzeyen bir dilde (genel olarak İsveççe veya Danca) etiketlenmelidir.

AEA Anlaşması, sağlık ve bitki sağlığı (SPS) tedbirlerinin pek çok yönünü kapsamaktadır ve diğer alanlarda olduğu gibi, AB mevzuatındaki değişiklikler düzenli olarak aktarılmaktadır. Norveç gıda ve veterinerlik mevzuatı Avrupa Birliği ile uyumlaştırılmıştır.Sağlık ve bitki sağlığı önlemleriyle ilgili politika, düzenleme ve mevzuattan sorumlu çeşitli devlet kurumları arasında, Tarım ve Gıda Bakanlığı; Ticaret Sanayi ve Balıkçılık Bakanlığı; Sağlık ve Bakım Hizmetleri Bakanlığı; Dışişleri Bakanlığı ve İklim ve Çevre Bakanlığı sayılabilir. Gıda güvenliği ve diğer SPS mevzuatının uygulanmasından sorumlu ana kurum ise, Norveç Gıda Güvenliği Otoritesi (NFSA)’dir. NFSA, hem hayvansal hem de hayvansal olmayan gıda maddelerinin kontrolünden sorumludur. AB/AEA ülkelerinden gıda maddesi ithalatı ve üçüncü ülkelerden gıda maddesi ithalatı için farklı kurallar uygulanmaktadır (https://www.mattilsynet.no/en/food-and-beverages/commercial-import-of-foodstuff-to-norway )

NFSA, Norveç'in, sağlık sertifikaları ve/veya ticari belgelerle birlikte yapılması gereken hayvan, semen ve embriyo, gıda, yem ve bitki ithalatı için resmi kontrolleri yöneten Ticaret Kontrol ve Uzman Sistemine (TRACES) ve Gıda ve Yem için Hızlı Uyarı Sistemine (RASFF) katılımından da sorumludur.

Norveç'te SPS önlemlerine ilişkin temel mevzuat, “Gıda Üretimi ve Gıda Güvenliği Kanunu (Act No. 124 of 2003 relative to food production and food safety (Food Act)) ve diğer AB mevzuatını ulusal mevzuata aktaran ikincil mevzuattır (Act No. 124 of 2003 relative to food production and food safety (Food Act). | FAOLEX)

Genel olarak, ithalat gereksinimleri Avrupa Birliği ile aynıdır ve yalnızca AB'nin ihracatçı ülkeler, türler ve kuruluşlar listesinden gelen ürünler Norveç'e ithal edilebilir. İthalatçıların ve/veya gıda ithalatının ilk alıcılarının NFSA'ya kaydolmaları ve ithal edilen gıdanın yönetmeliklere ve dâhili kontrollere uygunluğu dâhil olmak ithal edilenin sorumluluğunu almaları gerekir.

• Üçüncü ülkelerden yapılan tüm hayvansal ürün ithalatları sınır kontrollü olmalıdır. AB/AEA'ya varmadan önce sevkiyat, sevkiyatın yapılacağı sınır kontrolüne TRACES NT aracılığıyla önceden bildirilmelidir. İthal edilecek ürün kategorisi için sınır kontrolünün onaylanmış olması önemlidir. Her ithalat için bir CHED-P (Ortak Sağlık Giriş Belgesi-Ürünü) oluşturulmalıdır.

Ayrıntılı bilgi için bkz: https://www.mattilsynet.no/om-mattilsynet/import/import-av-mat/kommersiell-import-av-mat/veterinaer-grensekontroll-import-av-animalske-varer-hoy-og-halm-fra-tredjestat

• Üçüncü ülkelerden hayvansal olmayan gıda maddelerinin Norveç’e ithalatında ise genel kural, malların Norveç'e varmadan en az 24 saat önce Norveç Gıda Güvenliği Otoritesine (Mattilsynet) bildirimde bulunulmasıdır. Ürünün Norveç Gıda Güvenliği Otoritesi tarafından sınır kontrolünden geçirilip geçirilmeyeceğine bağlı olarak, önceden bildirim için iki farklı bildirim sistemi bulunmaktadır.
• Avrupa Komisyonu tarafından riskli olarak tanımlanan hayvansal olmayan gıda maddeleri sınır kontrolüne tabi olup; AB'nin raporlama sistemi TRACES'te Türkiye’den yapılan ithalat bakımından TRACES’te bildirimi yapılması gereken ürünlerin ilgili mevzuatın Ek-1 ve Ek-2 listeleri üzerinden kontrolünün yapılmasında fayda bulunmaktadır: Regulation on public control - import control of non-animal products - regulation (EU) 2019/1793 https://lovdata.no/dokument/SF/forskrift/2020-03-09-717

• Doğrudan üçüncü ülkelerden ithal edilen diğer gıda maddeleri, Norveç Gıda Güvenliği Kurumu'nun form hizmetlerinde (Mattilsynets skjematjeneste) bildirilmelidir.

Sağlık sertifikası bakımından ise, sınır kontrollerine tabi olmayan hayvansal olmayan mallar için sağlık sertifikası şartı aranmaz. Sınır kontrolüne tabi olan eşya için, sadece belirli üçüncü ülkelerden gelen bazı eşya türleri için üçüncü ülke yetkili otoritesi tarafından sağlık sertifikasının gönderilmesi gerekmektedir. Bazı durumlarda analiz raporu da eklenmelidir. Ayrıca,  gıda ürünleri ithalatında Norveç’in mikrobiyolojik kriter olarak AB’nin EC 2073/2005 sayılı regülasyonunu uyguladığını teyit etmiştir.İthal edilecek gıda maddesinin insan tüketimi için güvenli olması, etiketleme ve içeriğin Norveç gıda mevzuatına uygun olması «ithalatçı» nın sorumluluğundadır. 2023 yılında Norveç Gıda Güvenliği Kurumu’nun sınır kontrollerine tabi gıda maddeleri ithal eden işletmelerin/ithalatçıların denetimine öncelik vereceği belirtilmekte ve bu kapsamda (AB) 2019/1793 sayılı yönetmeliğin eklerine uygun olarak Türkiye'den hayvansal olmayan riskli ürünleri ithal eden işletmelerin denetimine de atıf yapılmaktadır. Bu çerçevede, yukarıda maruz hususlar itibariyle ithalatçınız ile temas halinde olmanız ve Norveç Gıda Güvenliği Kurumu (Mattilsynet)’nun web sitesini incelemenizin çalışmalarınız açısından faydalı olabileceği değerlendirilmektedir:

• Commercial import of food: https://www.mattilsynet.no/en/food-and-beverages/commercial-import-of-foodstuff-to-norway
• Reporting systems - what should be reported where? https://www.mattilsynet.no/en/food-and-beverages/commercial-import-of-foodstuff-to-norway#kap-2-prenotification-of-consignments

Helal Belgelendirme

Norveç’te Helal Sertifikasyonu bir ürünün İslami şartların gereklerini karşıladığını gösteren bir belgelendirme süreci olup; gönüllü bir teknik-dini sertifikadır. Helal sertifikasının bir şirket tarafından temin edilmesi, ürünlerin ve/veya hizmetlerin İslam Hukuku hükümlerine uygun olarak hazırlandığını ve/veya sunulduğunu garanti etmektedir.Muslim Council of Norway (Det Islamske Rådet Norge- IRN) Norveç'teki Müslüman toplumunun temsilcisi olan bir çatı kuruluştur ve gıda ürünleri için helal sertifikalandırma hizmeti sunar. Norveç'teki helal kesim uygulamaları ve helal gıda üretimi ile ilgili standartları belirler ve denetler.Norveç Müslüman Konseyi Dünya Helal Gıda Konseyi üyesi olup LPPOM MUI (Indonesia), JAKIM (Malaysia), MUIS i (Singapore) gibi kurumlar tarafından tanınmaktadır.  Kurumun web sitesinde helal sertifikasına başvuru süreçleri ve sertifika sahibi kurumlar yayınlanmaktadır. https://irnhalal.no/IRN’den edinilen bilgiye göre, Norveç makamları tarafından Helal Sertifikası alınması gerekli değildir. Türkiye’den ithal edilen helal ürünler bakımından ithalatçı/satıcının talebine bağlı olarak IRN Türkiye’den alınan helal sertifikalarını onaylamaktadır.