Genel Bilgiler
1 Ocak 2019 tarihinde SA’da piyasaya arz edilen ürünlerin teknik regülasyonlara uygunluğunun elektronik ortamda takip edilebilmesi için yerli ve ithal ürünlere ilişkin bilgilerin ve uygunluk sertifikalarının kaydedildiği SABER platformu yürürlüğe alınmış, 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren teknik regülasyona tabi ürünler için kullanımı zorunlu hale getirilmiş ve nihayetinde teknik mevzuat kapsamında olmayan ürünler için de 01/01/2021 tarihinden itibaren uygunluk beyanı (self-declaration certificate) ve sevkiyat sertifikası (shipment certificate) için sistemde kayıt yaptırmak zorunlu hale gelmiştir. Teknik düzenlemeye tabii olan veya olmayan tüm ürünlerin (gıda, ilaç, kozmetik, tarım ve medikal ürünler, askeri ürünler, ham petrol gibi başka düzenlemelere tabii bazı ürünler hariç) piyasaya arz edilebilmesi için SABER sistemine kaydı zorunludur. Anılan uygulama yerli ürünleri de kapsamaktadır.
SABER Sistemi SABER Elektronik Kayıt Sistemi; üreticileri, İthalatçıları, SASO onaylı uygunluk değerlendirme kuruluşlarını, Suudi gümrüklerini ve ticaretle ilgili diğer idareleri tek bir sistemde birbirine bağlamak amacıyla kurulmuş bir çevrimiçi doğrulama platformudur.
Uygunluk belgesi, SASO tarafından akredite edilen uygunluk değerlendirme kuruluşlarının düzenlediği, ürünün ait olduğu teknik düzenlemelere uygunluğunu gösteren ve düzenlendiği tarihten itibaren bir yıl süreyle geçerli olan belge olarak tanımlanmaktadır. Sevkiyat sertifikası ise ithal edilen her gönderi için fatura bilgilerinin ve ürün adedinin yer aldığı SABER üzerinden düzenlen belgedir. Söz konusu sevkiyat sertifikası, SASO tarafından akredite edilen uygunluk değerlendirme kuruluşları tarafından, teknik düzenlemeye tabi ürünler için uygunluk belgesinin sisteme kaydedilmesinden sonra; ürünler SA’ya sevkiyata hazır olduğunda düzenlenir. Bir sene geçerliliği olan uygunluk belgesi alındıktan sonra, sevkiyat belgesi için ilave test gerekli olmayıp, uygunluk değerlendirme kuruluşu tarafından sevkiyatı yapılacak ürünler kontrol edilerek talebin onaylaması ile sevkiyat sertifikasının elektronik olarak gecikmeksizin hazırlandığı bilinmektedir.
SA’da ürünler standart ve teknik düzenlemeler çerçevesinde ithalat işleminde aranan uygunluk belgesi (COC-Product Certificate of Conformity), Kalite Damgası (Quality Mark-QM) uygulamalarına https://saber.sa/home/hscodes adresi üzerinden GTP kodu ya da ürün tanımı kullanarak erişmek mümkündür. İhraç edilmek istenen ürüne ilişkin teknik regülasyon bilgisi kullanarak https://saber.sa/home/CBOrganizations akredite uygunluk değerlendirme kuruluşlarının bilgisine erişmek mümkündür.
SA’ya ihracatta Tarım ve Gıda Ürünleri, İlaç, Kozmetik, Tıbbi cihazlar ve ekipmanları için onay ve kayıt işlemleri Suudi Gıda ve İlaç Otoritesi (SFDA) tarafından yürütülmektedir. İthalatçıların anılan ürünleri piyasaya arz etmesi bu ürünler için kayıt işlemlerini yaptırması gerekmektedir.
SABER sistemine ilave olarak, Suudi Arabistan'ın vergi ve gümrük idaresi olan ZATCA, ithalatçıların Suudi Arabistan'a mal ithal etmek için ticari bir fatura, konşimento ve menşe belgesi ibraz etmesini zorunlu kılmaktadır. Ayrıca, ihracatı yapılacak ürünlere ilişkin olarak gerekli prosedürlere ZATCA’nın aşağıda sunulan internet sayfasından erişmek mümkündür. https://eservices.zatca.gov.sa/sites/sc/en/tariff/Pages/TariffPages/TariffSearch.aspx
Canlı hayvan, yem ve bazı tarım ürünlerinin ithalatı için SA Çevre, Tarım ve Su Bakanlığının onayı gereklidir. Bu ürün grupları ve istenen belgeler için ZATCA’ya ait yukarıda bilgisi yer alan internet sayfasından sorgu yapılmasında fayda görülmektedir.
Etiketleme Genel olarak, ürün Suudi Standartları, Metroloji ve Kalite Örgütü (SASO) tarafından belirlenen bir teknik düzenlemeye uymak zorundaysa, işaretleme gereklilikleri ilgili düzenlemede işaret edilen SASO etiketleme/işaretleme gerekliliklerini takip etmelidir. Ürünün uygulanabilir bir SASO standardı yoksa ancak uygulanabilir bir bölgesel veya uluslararası standardı varsa (örneğin IEC, ISO, GSO, EN, ASTM), işaretleme gereklilikleri uygulanabilir standardın etiketleme/işaretleme gerekliliklerine uymalıdır. Ürünün uygulanabilir belirli bir standardı olmadığı veya işaretleme dilinin ürünün uygulanabilir standardında belirtilmediği diğer durumlarda, işaretleme dili Arapça ve İngilizce olabilir. Uyarılar ve güvenlik talimatlarıyla ilgili tüm işaretlemeler Arapça olmalıdır. Talimat kılavuzları veya broşürler Arapça veya hem Arapça hem de İngilizce olmalıdır.
İthal edilen ve yerel olarak üretilen tüm önceden paketlenmiş gıda ürünleri, GSO 9:2013'te (SFDA.FD/GSO 9:2013) belirtilen etiketleme gerekliliklerini karşılamalıdır. Önceden paketlenmiş gıda ürünü etiketleri Arapça olmalı veya etikette Arapça bir çeviri bulunmalıdır. Etiketlerde ürün adı, paketleyicinin adı, üretim veya imalat menşei ülkesi (COO), baskınlık sırasına göre azalan içerik listesi, ürünün son kullanım talimatları, besin değerleri ve ürünün raf ömrü bulunmalıdır.
Öte yandan, 2020 yılı başından itibaren tüm ürünler için barkod zorunluluğu getirilmiştir. Amacı ürünlerin geçmişlerinin takip edilebilmesi olarak ifade edilen barkodların GTİP bazında değil farklı özellikteki ürünler için ayrı ayrı olması gerekmektedir. Bu çerçevede barkod uygulamasında firmalarımızın halihazırda GS1 sistemine uygun aldıkları barkodlar geçerli olurken, diğer barkod türlerinin kabul edilmeyeceği anlaşılmaktadır. Her Üretici/İhracatçı kendi ülkesindeki GS1 kuruluşundan barkodlarını temin edebilir. Ülkemiz için https://www.gs1tr.org/ internet sayfasından bilgi olması mümkündür.
Hayvansal Ürünler
Suudi Arabistan’a kırmızı et, kanatlı ürünleri, su ürünleri, süt ürünleri, bal ve yumurta gibi hayvansal ürünlerin ihraç edilebilmesi için ihracatçı/üretici firmanın SFDA tarafından yayımlanan onaylı kuruluş listelerinde yer alması ve yapılacak sevkiyatlarda SFDA tarafından tanınan "yetkili idare"den (competent authority) sağlık sertifikası alınması gerekmektedir. Türkiye’den yapılan ihracatta Tarım ve Orman Bakanlığı (TOB) yetkili idare olarak tanınmaktadır. Onaylı kuruluş listelerine https://www.sfda.gov.sa/en/list_countries adresinden erişilebilmektedir.
Gıda Ürünleri SA’da gıda ürünleri ithalatı prosedürlerine ilişkin bilgilere https://sfda.gov.sa/en/regulations/66195 adresinde yer alan rehber dokümandan erişilmesi mümkündür. Gıda ürünlerinin gümrük işlemlerinde aranan belgeler ve uyulması gereken teknik düzenlemelere ilişkin bilgilere ise https://www.sfda.gov.sa/en/regulations/73550 adresinden erişilebilmektedir.
Helal Belgelendirme
Suudi Arabistan'a ihraç edilecek kırmızı et ve ürünleri ile kanatlı eti ve ürünlerine, KİK Standardizasyon Organizasyonu (GSO) tarafından hazırlanan helal standartlarına uygun şekilde, Suudi İlaç ve Gıda İdaresi (SFDA) tarafından tanınan bir helal belgelendirme kuruluşu tarafından düzenlenmiş bir helal sertifikasının eşlik etmesi gerekmektedir.
SA’ya ihraç edilecek büyük baş, küçük baş, kanatlı ve diğer kümes hayvanları eti; et ürünleri, içeriğinde et ürünleri bulunan kompozit gıda ürünleri (pizza, börek, sığır jelatini içeren ürünler vb.) ve paketinde helal logosu veya kelimesi olan ürünler için SFDA tarafından tanınan bir belgelendirme kuruluşundan helal belgesi alma zorunluluğu bulunmaktadır.
SFDA tarafından tanınan helal belgelendirme kuruluşlarına ilişkin listeye 21 Aralık 2023 tarihinde yapılan güncelleme ile Türkiye'den bir helal belgelendirme kuruluşu eklenmiştir. Anılan şirketin bilgilerine https://halal.sfda.gov.sa/ adresinden erişmek mümkündür. Güncel durumda helal belgesi gerekli ürünler için sadece bu şirketten alınacak belgeler SA’da kabul edilmektedir. Türkiye’de üretim yapan şirketlerin, SFDA tarafından tanınan farklı ülkelerde bulunan belgelendirme kuruluşlarından alacakları helal belgeleri ve SMIIC standartları kapsamında akredite olmuş kuruluşlardan alınan helal belgeleri SA’da kabul edilmemektedir.
|