T.C. Ticaret Bakanlığı Ticarette Teknik Engeller Bilgi Ve Bildirim Merkezi

Mali

Mali

Mali'nin kalite altyapısı, çeşitli resmi kurumlar aracılığıyla standardizasyon, metroloji, akreditasyon ve ürün güvenliği gibi alanlarda yürütülen faaliyetlerle şekillenmektedir. Bununla birlikte Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Mali’deki kalite altyapısının genel politikaları ve mevzuat düzenlemeleriyle ilgili en yetkili mercidir.

 

Metroloji

 

Mali Metroloji Ajansı (AMAM, Agence Malienne de Métrologie), Mali'nin metroloji alanında faaliyet gösteren ulusal kuruluştur. Bu kurum, ülkedeki ölçüm sistemlerinin doğruluğunu ve izlenebilirliğini sağlamakla yükümlüdür. AMAM, ulusal ölçüm standartlarını belirler ve bu standartların uluslararası metroloji normlarına uygunluğunu temin eder. Kalibrasyon hizmetleri sunar, referans malzemelerin sertifikalandırılmasını ve geliştirilmesini sağlar. Ayrıca, AMAM, metrolojik ölçümlerin güvenilirliğini sağlamak için kalibrasyon laboratuvarlarının akreditasyon süreçlerini yönetir.

 

Endüstriyel metroloji ve bilimsel metroloji çalışmaları, yetersiz altyapı nedeniyle yapılamamaktadır.

 

Standardizasyon

 

Mali'de standardizasyon, bir Ulusal Standardizasyon ve Kalite Kontrol Sistemi kuran 17 Eylül 1992 tarihli ve 92-013/AN-RM sayılı Kanun ile  1 Aralık 1992 tarihli ve 92-235/P-RM sayılı Uygulama Kararnamesi ile düzenlenmektedir. 2015 yılında Mali kendi üretim sektörünü rekabetçi kılabilmek için ulusal kalite teşviki politikasını kabul etmiştir. Bu amaçla altyapısını güçlendirmiş, kalite standartlarını kontrol etmeye başlamış ve ilgili uluslararası yükümlülüklere istinaden iyi uygulamaları benimsemiştir.

 

Ulusal Standardizasyon ve Kalite Kontrol Sisteminin sekretaryası, ulusal standardizasyon kuruluşu olan Mali Standardizasyon ve Kalite Geliştirme Ajansı (AMANORM, Agence Malienne de Normalisation et de Promotion de la Qualité) tarafından yürütülmektedir.

 

AMANORM, standartlaşma ve kalite teşviki politikasının uygulanmasını sağlamak amacıyla kurulmuştur. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Ticarette Teknik Engeller (TBT, Technical Barriers to Trade) Anlaşması açısından ulusal bildirim noktasıdır.  Standardizasyon, kalite geliştirme, sertifikasyon ve akreditasyon açısından çalışmalar yapmakta ve bu alanlardaki faaliyetleri koordine etmektedir.

 

Mali uluslararası standardizasyon çalışmalarında da aktif bir şekilde yer almaktadır. AMANORM, ISO, ECOWAS Standartları Uyumlaştırma Programı (ECOSHAM), ECOWAS Kalite Politikası (ECOQUAL) ve Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği (UEMOA) Kalite Politikası, İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC), Codex Alimentarius ve Uluslararası Bitki Koruma Sözleşmesine taraftır. Mali standartların hazırlanması, kabulü ve uygulanmasında DTÖ’nün İyi Uygulamalar Kodunu kabul etmiştir.

 

Ulusal Standardizasyon ve Kalite Kontrol Sistemi, Ulusal Standardizasyon ve Kalite Kontrol Konseyi; Sekreterlik ve Teknik Standardizasyon Komiteleri olmak üzere üç organdan oluşur. 4 Şubat 1994 tarih ve 94-0642/MCIT-DNI sayılı Karar, Ulusal Standardizasyon ve Kalite Kontrol Konseyi'nin yapısını ve çalışma prosedürlerini belirler.

 

Akreditasyon

 

Mali’de ulusal bir akreditasyon kuruluşu bulunmamaktadır. Mali’deki akreditasyon faaliyetleri genellikle bölgesel ve uluslararası kuruluşlar tarafından desteklenmektedir. Mali'de akreditasyon faaliyetleri, genellikle Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu'nun (ECOWAS) veya Afrika Akreditasyon İşbirliği'nin (AFRAC) sağladığı rehberlik ve destekle yürütülmektedir.

 

Uygunluk Değerlendirmesi

 

Genel olarak denetim faaliyetleri şunları kapsamaktadır: bitki sağlığı denetimi, bitki kökenli ürünlerin kalitesi ve ambalajlanması; hayvansal kökenli ürünlerin sağlık ve güvenlik denetimi, kalitesi ve ambalajlanması; ürünlerin gümrük prosedürü ile ilgili denetimi; uyumluluk kontrolü.

 

Denetim yapan kurum ve kuruluşlar:

Ulusal Gıda Güvenliği Kurumu (ANSSA, Agence Nationale de la Sécurité Sanitaire des Aliments), 2003 yılında kurulmuş olup, gıda güvenliğinden sorumlu kurumdur. Temel görevleri, gıda güvenliğiyle ilgili tüm faaliyetleri koordine etmek, kontrol birimlerine teknik ve bilimsel destek sağlamak, düzenlemelerin geliştirilmesi için gerekli teknik ve bilimsel desteği sağlamak, gıda güvenliğiyle ilgili ortaya çıkabilecek sağlık risklerini değerlendirmektir.

 

Bu Kurum aynı zamanda epidemiyolojik gözetim ve gıda hijyenini izleme yapılarına teknik ve bilimsel destek de sağlamaktadır. ANSSA, Ulusal Kodeks Komitesi (CNC)’nin Sekretarya görevini de yürütmektedir.

Mali’deki denetim yapan diğer kurum ve kuruluşları aşağıda yer almaktadır:

 

  • Ulusal Sağlık Müdürlüğü (DNS, Direction Nationale de la Santé)
  • Ulusal Veterinerlik Hizmetleri Müdürlüğü (DNSV, Direction Nationale des Services Vétérinaires)
  • Ulusal Tarım Müdürlüğü (DNA, Direction Nationale de l’Agriculture)
  • Bitki Koruma Ofisi (OPV, Office de Protection des Végétaux)
  • Ulusal Balıkçılık Müdürlüğü (DNP, Direction Nationale de la Pêche)
  • Ulusal Su ve Orman Müdürlüğü (DNEF, Direction Nationale des Eaux et Forêts)
  • Ulusal Ticaret ve Rekabet Müdürlüğü (DNCC, Direction Nationale du Commerce et de la Concurrence)
  • Ulusal Sanitasyon ve Kirlilik ve Rahatsızlık Kontrolü Müdürlüğü (DNACPN, Direction Nationale de l’Assainissement et du Contrôle des Pollutions et des Nuisances)
  • Gümrükler Genel Müdürlüğü (DGD, Direction Générale des Douanes)

 

Test ve Kontrol Laboratuvarları:

Mali'de, analiz ve testler yapan  ondan fazla laboratuvar bulunmaktadır. Ulusal Sağlık Laboratuvarı (LNS), Tunus akreditasyon kuruluşu TUNAC tarafından 17 Haziran 2013 tarihinde gıda bakteriyolojisi alanında akredite edilmiştir.

- Ulusal Sağlık Laboratuvarı (LNS)

Mali’de ithal edilen veya üretilen tedavi amaçlı olan ilaçların, yiyeceklerin, içeceklerin veya diğer maddelerin kalitesini sağlık açısından kontrol etmektir.

- Merkezi Veteriner Laboratuvarı (LCV)

Halk sağlığını korumak amacıyla, hayvan hastalıkları taraması yapılması, mikrobiyolojik analiz yapılması ve gıdalardaki kontaminantların araştırılmasından sorumludur.

- Hayvansal Besin Laboratuvarı (LNA)

Kırsal Ekonomi Enstitüsü'nün (IER) merkezi laboratuvarlarından biridir; gıdaların besin değerinin belirlenmesi, mikotoksinler ve gıdalardaki pestisitlerin araştırılmasından sorumludur.

 - Ulusal Su Laboratuvarı (LNE)

31 Ekim 1990 tarih ve 90-51 / P-RM sayılı Kanun ile oluşturulan Su Kalitesi Laboratuvarı, 2008 yılında Ulusal Su Laboratuvarı adını almış olup, suyun fizikokimyasal ve bakteriyolojik analizinden sorumludur.

 

Belgelendirme:

UEMOA Kalite Programı (2001-2005) ve Batı Afrika Kalite Programı "TBT ve SPS önlemlerinin rekabet edebilirliği ve uyumlaştırılması için destek programı" (2007-2012) kapsamında bazı Malili şirketler, özellikle Hôtel Salam , CIRA, EMBALMALI, EDM ve BRAMALI, yabancı belgelendirme kuruluşları (SGS Fas / Fildişi Sahili) tarafından ISO 9001:2008 (Gereksinimler Kalite Yönetim Sistemi) sertifikası almışlardır.

Orange, SOTELMA, Moulin Moderne du Mali (MMM), TOGUNA Agro-Industrie, the Grands Moulins du Mali (G.M.M.), Grouping of Consulting Engineers (GIC), the West African Society of Footwear and Plastic Articles (SOACAP) gibi diğer şirketler Batı Afrika Kalite Programından bağımsız olarak ISO 9001:2008 (Kalite Yönetim Sistemi Gereksinimleri) ve KOUMALIM-SA ISO 22000:2005 (Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi - Gıda zincirine ait tüm kuruluşlar için gereksinimler) sertifikalarını almıştır.