Zambiya Zorunlu Standartlar Ajansı (Zambia Compulsory Standards Agency- ZCSA), 2017 tarihli 3 No'lu Zorunlu Standartlar Yasası ile kurulan Ticaret ve Sanayi Bakanlığı'na bağlı bir kurum olup anılan kurumun görevi kalite altyapı süreçleri düzenlemek ve yönetmektir. ZCSA, sınır denetimleri, piyasa öncesi ve sonrası gözetimler gibi faaliyetler aracılığıyla zorunlu standartlara uyumu izlemekte ve piyasa gözetimi kapsamında piyasada bulunan ürünlerin geçerli kalite ve güvenlik gerekliliklerini karşılayıp karşılamadığını kontrol ederek piyasa sonrası uyumluluğu sağlamayı amaçlamaktadır.

Ayrıca anılan kurum, kamu güvenliği ve sağlığı, tüketicinin korunması ve çevrenin korunması amacıyla zorunlu standartları da oluşturan bir yapıdadır. Standartlar belirlenirken Codex Alimentarius, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü gibi uluslararası örgüt ve yapılar ile de işbirliği kurmakta ve  doğrudan benimseme veya uyarlama yoluyla özel uluslararası standartları oluşturmaktadır.

2017 tarihli 3 No'lu Zorunlu Standartlar Kanunu gereği zorunlu standartlara tabi mal veya ürünlerin herhangi bir ithalatçının uyması yasal bir zorunluluk olup Kanun, zorunlu standartlara tabi bir ürünü ithal etmeden önce ithalatçıların yapması gerekenleri ve Kanuna uymayan ithalatçılar hakkında uygulanacak yaptırımları açıkça belirtmektedir. Önümüzdeki dönemde kurumun yetkilerinin artması beklenmektedir.

Zambiya Zorunlu Standartlar Kurumu yanı sıra Zambiya Standartlar Bürosu (Zambia Bureau of Standards -ZABS), Zambiya Ulusal Standartlarını ve ilgili normatif yayınları geliştirmek,  sürdürmek veya geri çekmekten sorumlu kuruluştur. Ayrıca ürün muayene hizmetleri, test hizmetleri, sistem ve ürün sertifikasyonu gibi alanlar ile yeni standartlar, mevcut standartların iyileştirilmesi, test metodolojisinin standartlaştırılması çalışmalarını yürütmektedir. Söz konusu kurum paydaşlarla fikir birliği içinde kendi standartlarını geliştirmekte bunun yanında QMS ISO9001 göre belgelendirme yetkinliğine ve uzmanlığına sahiptir. ZABS, İthalat Kalitesi İzleme Programı yetkisi kapsamına giren ithalat ve ihracat denetimleri yoluyla zorunlu standartları uygulamaktadır.

ZABS, yiyecek ve içeceklerden inşaat malzemelerine ve petrol ürünlerine kadar 150'den fazla farklı ürüne sertifika vermekte olup ZABS, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çok çeşitli ürünleri sertifikalandırmaktadır.

·  Yiyecek ve İçecekler- Fıstık Ezmesi, Yemeklik Yağ, İçecekler ve Şişelenmiş Su,

·  Sabunlar ve Deterjanlar- Çamaşır Sabunları, Çamaşır Tozları, El Dezenfektanları ve Temizlik Kimyasalları

·  İnşaat Malzemeleri- Deforme Çubuklar, Çimento, Beton Ürünleri ve Elektrik Kabloları

·  Tekstil ve Boyalar- Paketleme Malzemeleri, Ayakkabılar, Boyalar, Vernikler ve Mürekkepler

·  Petrol Ürünleri- Yağlayıcılar ve yakıtlar

·  Tarım Ürünleri- Hayvan yemleri ve daha fazlası

Bununla birlikte, tarımsal ürünlerine ilişkin Tarım Bakanlığı, insanlarda kullanılan ilaç, sağlık ekipmanları, kozmetik ve canlı cansız et ve balık ürünleri ile gıda ürünlerinde Sağlık Bakanlığı, ateşli silahlar, mühimmat ve patlayıcılar için ise Zambiya Polis Hizmetleri birimi izin ve belgelendirmelerde Zambiya Zorunlu Standartlar Kurumu ve Zambiya Standartlar Bürosu (ZABS) ile koordineli şekilde çalışmaktadır.

Öte yandan, Zambiya’da farkındalık ve nitelikli uzman eksikliği nedeniyle ulusal akreditasyon mekanizması henüz tam gelişmemiş olup bu nedenle birçok test laboratuvarı Güney Afrika’daki SANAS (South African National Accreditation System) üzerinden akredite edilmektedir. Yerel akreditasyon altyapısının eksikliği, dış ticarette ilave maliyet ve gecikmelere yol açmaktadır.