-
a) Genel Bilgiler
Çin, ithalata konu ürünleri üç ana başlık altında sınıflandırmaktadır.
Bunlar;
-ithalatına izin verilen ürünler,
-ithalatına kısıtlı izin verilen ürünler
-ithalatı yasak olan ürünlerdir.
Birçok ürünün ithalatı serbestçe gerçekleştirilirken, bazı ürünler üzerinde kota ve ruhsat kısıtlamaları uygulanmaktadır. Zehirli maddeler, patlayıcı, silah vs. gibi kalemlerin ithalatı ise yasaktır. Tüm şirketler (Çinli ve yabancı) çoğu ürünü ithal etme hakkına sahiptir, ancak sınırlı sayıda mal devlet ticaret şirketleri aracılığıyla ithalat için ayrılmıştır. Çin Gümrükler Genel İdaresi yasak ve kısıtlamalara tabi olan ürünlerin listesini düzenli olarak güncelleyerek web sitesinde yayınlamaktadır.
Çin Halk Cumhuriyeti Biyogüvenlik Kanunu'nun 23. maddesi, Çin Halk Cumhuriyeti Gıda Güvenliği Kanunu'nun 96. ve 101. maddeleri ile Çin Halk Cumhuriyeti'nin İthalat ve İhracat Gıda Güvenliğinin İdaresine İlişkin Önlemlerinin 11. ve 18. Maddeleri uyarınca, Çin'in ithal ettiği gıdaların güvenliğini sağlamak için, Gümrükler Genel İdaresi, hayvansal ve bitkisel kökenli ithal gıdalar için bir giriş sistemi uygulamaktadır, muayene ve karantina yeterliliğini almadan Çin'e ihracat yapamamaktadır. Konu Bitki Sağlığı Önlemleri bölümünde ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.
Gıda ürünlerinin etiketlenmesine ilişkin kurallar Çin Gıda Güvenliği Kanunu’nun 67. maddesinde sayılmaktadır. Söz konusu madde uyarınca gıda ürünlerinin paketlerinde aşağıda sayılan hususlar yer almalıdır. Kullanılan dil Çince olmalıdır.
1) Ürünün ismi, özellikleri, net içerik ve üretim tarihi
2) Ürün bileşenleri ya da içerik tablosu
3) Üreticinin adı, adresi ve iletişim yöntemleri
4) Ürünün raf ömrü
5) Ürün standart kodu
6) Ürünün depolama gereksinimleri
7) Ürünün üretiminde kullanılan gıda katkı maddelerinin ulusal standartlarda kullanılan ortak isimleri
8) Üretim izni seri numarası
9) Kanunlar, yönetmelikler ve gıda güvenliği standartlarının gerektirdiği diğer bilgiler.
Kozmetik ürünlerle ilgili etiketleme standartları ‘’GB 5296.3-2008’’ numaralı ‘’Instruction for use of consumer products- General labeling for cosmetics’’ başlıklı standartla belirlenmektedir. Bu madde uyarınca kozmetik ürünlerin etiketlerinde bulunması gerekli hususlar aşağıda sıralanmıştır:
1) Ürün adı
2) Üreticinin adı ve adresi
3) Net içerik (Ürünün paketi hariç olmak ve içerik oranı 1%’den fazla olanları kapsamak ve en yüksek oranlıdan en aza doğru olmak üzere; ürünü oluşturan içerik maddelerin hacim, miktar ya da uzunlukları Çin INCI isimlerine göre, azalan yoğunlaşma sırasına göre, en azından 1%'in üzerinde bir yoğunlaşmaya sahip maddeler için içerik listesi
4) Raf ömrü ve üretim tarihi
5) Ürün başarıyla kaydedildiğinde alınan üretici lisansı ile beraber ürün standardı veya idari onay numarası
6) Güvenlik uyarılarına ilişkin işaretleri, olası kullanım önlemleri
7) İthal edilen ürünlerin menşe ülkesi ve Çin'deki distribütörün adı ve adresi
8) Yetersiz saklama koşulları ürün güvenliğini etkileyecekse kullanım talimatları ve saklama koşulları
9) Renklendirici maddenin endeks numarası (CI) ya da endeks numarası yoksa Çince renk ismi.
- d) Bitki Sağlığı Önlemleri:
GACC, Çin Gümrükler Genel İdaresi, Çin'in ithal ettiği gıdaların güvenliğini sağlamak için, hayvansal ve bitkisel kökenli ithal gıdalar için bir ön kayıt/inceleme sistemi uygulamaktadır. Söz konusu sisteme ÇHC’ne gıda ürünleri ihrcatı yapacak olan üretici ve depolayıcı firmaların kayıt olması zorunludur. Firmalar muayene ve karantina yeterliliğini almadan Çin'e ihracat yapamamaktadır.
Giriş Prosedürü:
- İhraç edilecek ülkenin (bölgenin) yetkili devlet dairesi, Gümrükler Genel İdaresi'ne resmi bir başvuruda bulunmaktadır.
- Gümrük Genel İdaresi başvuruyu kabul edecektir ve giriş prosedürünün başlatılıp başlatılmayacağına karar verecektir.
- Başlatılacağına karar verdiğinde, Gümrükler Genel İdaresi, yazılı risk değerlendirmeleri yapmak üzere uzman grupları organize edecektir. Gerektiğinde, yerinde ziyaretler ve yerinde değerlendirmeler yapmak için uzman grupları gönderilebilecektir.
- Risk değerlendirme raporuna göre, iki taraf Çin'e ihraç edilen gıdaların muayene ve karantina hijyen gereklilikleri konusunda istişarelerde bulunacaktır ve bir anlaşmaya vardıktan sonra denetim ve karantina gereksinimlerini belirleyecektir. (Protokolü imzalayabilecektir.)
- Çin'e ihracat yapmak isteyen işletmeler, şartlara uygun olarak Gümrük Genel İdaresi'ne kayıt yaptırmalıdır.
Çin'e ihraç edilen ve onaylanan gıdalar, Gümrükler Genel İdaresi'nin internet sitesinde (http://43.248.49.223/) yayınlanan "Değerlendirme ve inceleme gereksinimlerini karşılayan ve ülkelerden veya bölgelerden geleneksel ticarete sahip Çin'e ihracat edilen gıda kataloğu"nda sorgulanabilir.
Çin Gümrükler Genel İdaresi (GACC) Kurumunun 248 ve 249 sayılı düzenlemeler kapsamında Çin'e ihraç edilecek gıda ürünleri için ikili bir kayıt sistemi öngörülmektedir.
- “Meat and meat products, sausage casings, aquatic products, dairy products, bird nests and bird nest products, bee products, eggs and egg products, edible oils and fats, oilseeds, stuffed wheaten products, edible grains, milled grain industry products and malt, fresh and dehydrated vegetables and dried beans, condiments, nuts and seeds, dried fruits, unroasted coffee beans and cocoa beans, foods for special dietary purposes, and health foods.”
Yukarıda yer alan ürünler (18 ürün grubu) için firma kaydı şu aşamalarla yapılmaktadır:
- Firmaya Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından singlewindow.cn sistemine ilişkin kullanıcı adı ve şifre tahsis edilir. Bu işlem için firmalarımızın ilgili Tarım İl Müdürlüğüne başvurması gerekmektedir.
- Firma GACC www.singlewindow.cn sisteminde kendisinden istenilen bilgileri doldurarak başvuruyu online olarak Tarım ve Orman Bakanlığımızın onayına sunar.
- Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından uygun görülen başvurular onaylanarak yine online sistemde GACC Kurumuna iletilir.
- GACC incelemeye binaen başvuruyu onaylayarak ciferquerry sisteminde ilan eder ya da reddeder.(kimi durumlarda eksik belge ve bilgi tamamlanması için firmaya yeniden gönderebilir.)
- Yukarıda yer alan ürün grupları dışındaki gıda ürünlerini üreten üreticilerin www.singlewindow.cn adresinden bizzat kayıt olmaları gerekmektedir.
Söz konusu 248 ve 249 sayılı GACC düzenlemeleri 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Söz konusu sistemde kayıt olan firmaların başvurularının onaylanması durumunda ciferquerry sisteminde ilan edilmektedir. Sistem şu an yürürlükte olduğu için kayıtlı olmayan firmalarımızın Çin’e kesinlikle ürün göndermemesi gerekmektedir. Çin’e ihracat yapacak firmalarımız öncelikle kayıt işlemlerini tamamlamalıdırlar.
İlaveten; söz konusu kayıt işleminin üreticiler (manufacturer/producers - ülkemiz uygulaması açısından depo ve paketleme tesisleri dahil) için zorunlu olduğunu, üretici olmayan aracı ihracatçılar için kayıt yapılmayacağını belirtmek gerekir. Bir firmanın birden fazla işletmesi olması durumunda her işletme için ayrı ayrı kayıt yapılması gerekmektedir.
Ülkenin akreditasyon sorumlusu CNCA (http://english.cnca.gov.cn/ Certification and Accreditation Administation of China) adlı kurum olup, Helal sistemi akreditasyonu yapmamaktadır. Genel olarak Helal konusunun devlet tarafından düzenlenmeyen alanda tutulduğu gözlemlenmektedir.
ÇHC’nde yerel seviyede helal belgesi tanzimi söz konusu olup, gıda ürünleri için eyalet bazında farklı şekillerde örgütlenmiş; duruma göre yerel hükümete bağlı veya katılımı isteğe bağlı Müslüman dernekleri vasıtasıyla helal sertifikası düzenlenmek üzere yetkilendirilebilmektedir. Çin’de helal kavramı “qingzhen” olarak ifade edilmekte olup; söz konusu kuruluşlar bu helal damgasını kullanmak üzere yerel işletmelere izin verebilmektedir. Örneğin, Guangdong eyaletinde bu durum “Guangzhou Islamic Association” eliyle yürütülmektedir. Ülke genelinde özellikle lokantalarda Müslüman azınlığa ait işletmelerde “Helal” ibareli işletmeler söz konusudur.