a) Genel Bilgiler
AB Gümrük Birliği'nin bir parçası olarak Hollanda, AB dışından ithal edilen mallara AB'nin ortak dış tarifesini uygulamaktadır. Mallar Hollanda'da gümrükten geçtikten sonra, daha fazla gümrük kontrolü olmadan AB içinde serbestçe hareket edebilmektedir. Maliye Bakanlığı'nın bir departmanı olan Hollanda Gümrük İdaresi, ithalat kontrollerini uygulamaktan, vergileri toplamaktan ve düzenlemelere uyumu sağlamaktan sorumludur.
Gümrük İthalat Beyanı (Giriş Özeti Beyanı, ENS): İthalatçılar, mallar gelmeden önce Otomatik İthalat Sistemi (AGS) aracılığıyla elektronik olarak bir Giriş Özeti Beyanı sunmalıdır. Bu beyanname, menşei, değeri ve içeriği dahil olmak üzere sevkiyat hakkında temel bilgileri içermektedir. Tarife Sınıflandırması ve Görevler: Mallar, geçerli ithalat vergilerini belirleyen AB'nin Birleşik Nomenklatür (CN) koduna göre sınıflandırılmaktadır. İthalatçılar, mallar belirli koşullar altında (örneğin, tercihli ticaret anlaşmaları) gümrüksüz veya indirimli oranlara hak kazanmadığı sürece, bu vergileri ve KDV'yi ödemekten sorumludur. Hollanda, diğer AB üyeleri gibi, AB dış ticaret mevzuatını uygulamaktadır. Bu çerçevede, Hollanda dahil tüm AB ülkelerinde Avrupa Toplulukları Entegre Gümrük Tarifesi’ne (TARIC) göre ortak gümrük tarifesi uygulanmakta, ithalatta alınan vergiler KDV dışında aynı olmaktadır. Diğer taraftan, tarife dışı engeller ve anti-damping uygulamaları da ortak dış ticaret politikasının bir gereği olarak AB düzeyinde belirlenmektedir.
Risk Tabanlı Yaklaşım: Hollanda Gümrükleri, denetim için gönderileri seçmek için risk tabanlı bir yaklaşım kullanmaktadır. Gelişmiş BT sistemleri ve veri analitiği, menşe, malların niteliği ve ithalatçının uyumluluk geçmişi gibi kriterlere göre yüksek riskli gönderileri belirlemeye yardımcı olmaktadır. Fiziksel ve Belge Denetimleri: Seçilen gönderiler fiziksel denetimlerden, belge kontrollerinden veya her ikisinden geçebilir. Denetimler, gümrük beyannamesinin doğruluğunu doğrulamaya ve malların yasal gerekliliklere uymasını sağlamaya odaklanır. Yasaklanmış İthalatlar: Bazı malların Hollanda'ya ve AB'ye girmesi tamamen yasaktır. Bunlara belirli silahlar, uyuşturucular, sahte ürünler ve fikri mülkiyet haklarını ihlal eden mallar dahildir. Kısıtlanmış İthalatlar: İlaçlar, kimyasallar, nesli tükenmekte olan türler ve kültürel eserler gibi belirli mallar ek kontrollere tabidir ve ithal edilmeden önce özel lisanslar veya izinler gerekmektedir. Ürün Güvenliği ve Uyumluluğu: Gıda, kimyasallar ve elektronik gibi ürünler AB düzenlemeleri uyarınca sıkı güvenlik ve uyumluluk kontrollerine tabidir. Hollanda Gıda ve Tüketici Ürünleri Güvenlik Otoritesi (NVWA) ve diğer kurumlar bu kontrollere dahil olabilir. Sıhhi ve Bitki Sağlığı (SPS) Önlemleri: Tarım ürünleri, bitkiler ve hayvanlar zararlıların ve hastalıkların girişini önlemek için belirli sağlık standartlarını karşılamalıdır. SPS denetimleri NVWA gibi uzmanlaşmış kurumlar tarafından gerçekleştirilmektedir. EORI Numarası: Hollanda'ya mal ithal eden şirketlerin, AB genelinde kullanılan benzersiz bir tanımlayıcı olan bir EORI numarasına sahip olması gerekir. Bu numara, gümrük beyannameleri ve diğer ithalatla ilgili faaliyetler için gereklidir.
Anlaşmalar ve Menşe Kuralları: AB'nin bir parçası olan Hollanda, çok sayıda ticaret anlaşmasından yararlanmaktadır. AB'nin ticaret anlaşması yaptığı ülkelerden gelen mallar, menşe kurallarına uymaları koşuluyla indirimli tarifelerden veya gümrüksüz erişimden yararlanabilir.
Geçici İthalat: Mallar, belirli bir süre içinde yeniden ihraç edilmek üzere tasarlanmışsa, vergi ödemeden geçici olarak ithal edilebilir. Bu uygulama, sergilerde veya ticaret fuarlarında kullanılan mallar için yaygındır.
Gümrük Depolama: Mallar, AB içinde serbest dolaşıma girene veya yeniden ihraç edilene kadar vergi ödemeden bir gümrük deposunda depolanabilir.
Gümrük Komisyoncularının Kullanımı: Birçok şirket, ithalat prosedürlerinin karmaşıklıklarını ele almak, uyumluluğu ve verimli işlemeyi sağlamak için gümrük komisyoncularını kullanmaktadır.
AEO Statüsü: Yetkili Ekonomik Operatör (AEO) statüsüne sahip şirketler, yüksek uyumluluk ve güvenlik standartlarını yansıtan basitleştirilmiş gümrük prosedürlerinden, azaltılmış denetimlerden ve daha hızlı işleme sürelerinden yararlanmaktadır.
b) Karantina İşlemleri
Hollanda'daki karantina uygulamaları, ülkenin tarımını, çevresini ve halk sağlığını uluslararası ticaret yoluyla getirilebilecek potansiyel olarak zararlılardan, hastalıklardan ve kirleticilerden korumak için oldukça önemlidir. Hollanda, hem Avrupa Birliği yönetmeliklerine hem de ulusal yasalara uyan sıkı karantina önlemlerini takip etmektedir. Bu önlemler; özellikle bitkiler, hayvanlar ve gıda ürünleri gibi yüksek riskli mallar için geçerlidir ve ithal edilen ürünlerin pazara girmesine izin verilmeden önce gerekli sağlık ve güvenlik standartlarının karşılanmasını sağlamaktadır.
Hollanda Gıda ve Tüketici Ürünleri Güvenlik Otoritesi (NVWA), Hollanda'da karantina düzenlemelerini uygulamaktan sorumlu birincil kurumdur. NVWA, karantina gerektiren malların ithalatını izlemek ve kontrol etmek için gümrük yetkilileriyle yakın işbirliği içinde çalışmaktadır. Görevleri arasında sevkiyatları varışta denetlemek, gerekli belgeleri doğrulamak ve malların sağlık yönetmeliklerine uymasını sağlamak yer almaktadır. Bitkiler için bu genellikle zararlıları ve hastalıkları kontrol etmek anlamına gelirken, hayvanlar ve hayvansal ürünler için bulaşıcı hastalıkların getirilmemesini sağlamak anlamına gelmektedir.
Karantinaya tabi mallar genellikle bitkiler için fitosaniter sertifikalar ve hayvanlar ve hayvansal ürünler için sağlık sertifikaları gibi belirli belgeler gerekmektedir. Bu belgeler ihracatçı ülkeden alınmalı ve mallar Hollanda'ya ulaştığında NVWA yetkilileri tarafından incelenmektedir.
Karantina denetimleri sırasında herhangi bir zararlı organizma veya kirletici tespit edilirse, NVWA düzeltici önlemler alabilir. Bu önlemler arasında fümigasyon, malların menşe ülkeye yeniden ihraç edilmesi veya zararlı veya hastalıkların olası yayılmasını önlemek için etkilenen ürünlerin imha edilmesi gibi işlemler yer alabilir.
Sonuç olarak, Hollanda'daki karantina başvuru süreci, küresel ticaretle ilişkili biyolojik risklere karşı koruma sağlamak için tasarlanmış ülkenin ithalat kontrollerinin kritik bir bileşenidir. Hollanda, AB ve ulusal yönetmeliklerin titiz denetimi, testi ve uygulanması yoluyla yalnızca uyumlu malların pazarına girmesine izin verildiğinden emin olmak amacıyla bu uygulamaları hayata geçirmiştir. c) Etiketleme
Tüketicinin korunması göz önünde tutularak, AB içerisinde sadece AB etiketleme mevzuatına uyan ürünlerin pazarlanmasına izin verilmektedir. AB etiketleme mevzuatı, gıda, ev gereçleri, ayakkabı, tekstil vb. sektörler için zorunlu etiketleme standartları koymaktadır. AB mevzuatının yanında Hollanda’nın özel düzenlemeleri de bulunmaktadır. Bunlara göre, etiketlerin Hollandaca olması (ilave diller yer alabilir) zorunludur. Ayrıca, etiketleme kurallarına uygunluk ve verilen bilgilerin doğruluğu dağıtım zincirinin her aşamasında kontrol edilebilmektedir. Kontroller, “Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport” (Kamu Sağlığı, Refah ve Spor Bakanlığı, http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/vws) ile “Voedsel en Waren Autoriteit-VWA” (Gıda ve Tüketici Ürünleri Güvenliği Otoritesi) tarafından yürütülmektedir. d) Bitki Sağlığı Önlemleri
Hollanda bitki sağlığı kontrolleri, Hollanda Gıda ve Tüketici Ürünleri Güvenliği Otoritesi (NVWA) ve NVWA bünyesinde denetim hizmetleri veren kuruluşlar tarafından yürütmektedir.
NVWA ve denetim hizmeti veren kuruluşlar, bir bitki sağlığı denetim programı yürütmektedirler. Amaç, karantinaya alınması gereken organizmaların Hollanda'ya girmesini ve sadece Hollanda'da değil, AB içinde ve üçüncü ülkelere yayılmasını önlemektir.
Üretim esnasında başlangıç materyali zararlı organizmalarla maruz kalmış ise, bu organizmaların ticaret yoluyla yayılmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle başlangıç materyalinin kontrolü çok önemlidir, bu kontroller AB içerisinde bitki pasaportu sistemi ile düzenlenmiştir.
NVWA, bitki sağlığı sertifikasının olup olmadığını kontrol ederek ve numune almaktadır. İthalat sırasında sertifika ve muayene zorunluluğuna tabi ürünler listesinde yer alan ürünlerin ithalatında bu zorunludur.
NVWA genellikle AB sınırında denetim yapmaktadır. Denetimin farklı bir yerde yapılmasının talep edilmesi halinde NVWA'nın öncelikle bu denetim yerini tanıması gerekir. Bunun için ayrı bir başvuru gerekmektedir.
Bitkilerin AB'nin dış sınırından Hollanda içinde veya dışında bir denetim noktasına taşımak istenmesi halinde “Bitki sağlığı taşıma belgesine” ihtiyaç bulunmaktadır. (Bitkisel ürünler için Ortak Sağlık Giriş Belgesi, CHED-PP).
Ayrıntılı bilgiye buradan ulaşmak mümkündür. e) Helal Belgelendirme
Türkiye’den Hollanda’ya yapılacak olan ihracatlarda zorunlu helal belgelendirmesi aranmamaktadır. Firmaların, isteğe bağlı olarak helal belgelendirme kurumlarına başvurmaları mümkün bulunmaktadır. Hollanda’da bulunan helal belgelendirme firmaları: Halal Quality Control (https://www.halaloffice.com/ ), Halal Correct Certification (HCC) (www.halalcorrect.com), Halal Feed and Food Inspection Authority (HFFIA) (www.halal.nl), Halal Feed and Food Foundation (HFFF) ( https://www.halalvoedingenvoedsel.nl/ ) |