Genel Bilgiler
Peru’da dış ticaret işlemlerinin büyük çoğunluğu Dış Ticaret için Tek Pencere (Ventanilla Unica de Comercio Exterior - “VUCE”) sistemi üzerinden gerçekleştirilmektedir. Sistem ithalat/ihracat/uluslararası taşımacılık operasyonlarında yer alan firma ve kuruluşların prosedür ve belgelere elektronik ortamda erişimine izin vermektedir. Dış ticaret işlemlerinde fiziki belgeler yerine elektronik belge edinilmesi sağlanmaktadır. Dış ticaret işlemleri için gerekli birçok belge (menşe belgesi, ithalat izinleri vs) sistem üzerinden edinilebilmektedir. (https://landing.vuce.gob.pe/componentes/)
Peru’ya ithal edilecek ürünlerin teknik düzenlemelere uyması zorunludur. Teknik düzenlemeler genellikle insan sağlığı ve güvenliğini korumak ve tüketicilere doğru bilgi sağlamak amacıyla özellikle eczacılık ürünleri, sıhhi ürünler, tıbbi cihazlar ve gıda ve içecekleri kapsamaktadır. Son yıllarda oyuncaklar için acil teknik düzenlemeler hayata geçirilmiştir.
Teknik düzenlemelere konu olan ürünler için Bakanlıklarca görevlendirilmiş bazı kamu ve özel kuruluşlarca belge düzenlenmesi gerekmektedir. Teknik düzenlemelere konu olan ürünlerin imalatçı ve ithalatçıları ilgili Bakanlıklara 1 yıllığına verilen ve sonrası için tekrar yenilenebilen uygunluk bildirimi için müracaat ederler. İthalatçılar bu bildirimi tüm gümrük işlemleri için kullanabilmektedir.
İthal ürünlerin ilgili şartlara uygunluğunun denetimi temel olarak ithalat aşamasında yapılmaktadır. Gümrüklerde yeşil, turuncu ve kırmızı hatlar mevcuttur. Kırmızı hatta yönlendirilen mallar belge ve fiziki kontrole tabi tutulmaktadır. Turuncu hatta giren mallar ise sadece belge kontrolüne tabidir. Söz konusu kontroller Peru Gümrük İdaresi tarafından gerçekleştirilmektedir.
Belirli Sektörlerde Teknik Düzenlemeler Tablosu
Karantina İşlemleri Peru’ya bitkisel ve hayvansal ürünlerin ithalatında ön onay veya ithalat protokolleri gibi idari prosedürler bulunmaktadır. Çeşitli hayvan sağlığı ve bitki sağlığı izinlerine (sağlık veya bitki sağlığı ithalat izni veya bunların değişiklikleri; denetim raporu, giriş sonrası karantina kaydı, sağlık yetkilendirmesi) ilişkin başvuruların büyük çoğunluğu Dış Ticaret İçin Tek Pencere (VUCE) üzerinden gerçekleştirilmektedir Peru'da söz konusu ürünlerin sertifikasyonu, yetkilendirmesi, gözetimi ve kontrolü üç farklı otorite tarafından yürütülmektedir. Ulusal Tarım Sağlığı Ajansı (SENASA), Tarım ve Sulama Bakanlığı'na (MINAGRI) bağlı olup, hayvan ve bitki sağlığı ile tarım ve hayvancılık gıda ürünlerinin üretim ve birincil işleme aşamalarındaki güvenliğinden sorumludur. Bu kapsamda, söz konusu ürünler için Peru’ya varış noktasında SENASA tarafından sağlık muayenesi yapılması zorunludur. İthalatçı, Dış Ticaret İçin Tek Pencere (VUCE) uygulaması aracılığıyla muayene talep etmeli ve aşağıdaki belgeleri sunmalıdır:
Sağlık Bakanlığı'na bağlı Çevre Sağlığı ve Gıda Güvenliği Genel Müdürlüğü (DIGESA) ise balıkçılık ve su ürünleri dışında kalan endüstriyel gıda ürünlerinin güvenliğinden sorumludur. Bahse konu ürünlerin Peru’ya ithalatı için DIGESA ile iletişime geçilmeli ve ürünlerin ülkeye girişinden önce yetkilendirme yapılarak sağlık kaydı alınması gerekmektedir. Sağlık Kaydı almak için gerekliliklerden biri, menşe ülkedeki yetkili kurum tarafından verilen Serbest Satış Sertifikası'na (CLV) sahip olmaktır. Sağlık kaydı için VUCE üzerinden aşağıdaki bilgilerle ithalatçı tarafından başvurulmalıdır.
Ulusal Balıkçılık Sağlığı Ajansı (SANIPES), Üretim Bakanlığı'na bağlı olarak balıkçılık ve su ürünleri sektöründe (birincil üretim, birincil işleme ve işlenmiş ürünler) sağlık otoritesi olarak görev yapmaktadır. Balıkçılık ve su ürünleri ile hidro-biyolojik ürünleri için kullanılan veteriner ve gıda ürünlerinin sağlık, güvenlik ve izlenebilirlik standartlarına uyum sertifikaları düzenlenmektedir. Peru’da perakende satışa yönelik birçok ürünün satış noktasına gelmeden önce İspanyolca olarak etiketlenmesi ve ilgili teknik düzenlemelere uyması gerekmektedir. Bu uygulamanın özellikle paketlenmiş gıda ürünlerinde son derece sıkı olduğu görülmektedir. Paketlenmiş ithal gıda ürünlerinin üzerine ithalatçı ve dağıtıcının iletişim bilgilerini ve vergi kimlik numaralarını içeren İspanyolca ayrı bir etiket yapıştırılmalıdır. İthal edilen ürünler bu düzenlemelere uygun olmazsa ithalatçılara özel depolarda etiketlemenin uygun hale getirilmesi için gümrükleme izni verilmektedir. Gıda ürünlerinde ürünün orijinal etiketinin yanına ayrıca imalatçının, ithalatçının ve dağıtıcının adı ve vergi numarası (RUC) ilave edilmelidir. Gıda ürünleri için sağlık kayıt numarası vermeye DIGESA yetkilidir. Gıda etiketleri ürünün adı ve imal edildiği ülke bilgilerini taşımalıdır. Bozulabilir ürünlerde son kullanma tarihi, ürünün muhafazasına ilişkin talimatlar, ürün muhteviyatı ve ürünün net hacmi veya ağırlığı gibi bilgiler bulunmalıdır. Etiket ayrıca varsa tehlikeli muhteviyata ilişkin bilgileri de içermelidir. Bozulabilir ürünlerin etiketlerinde şu bilgiler zorunludur: İmalatçı, ithalatçı ve dağıtıcının isim, adres ve vergi numarası (RUC), sağlık kayıt numarası, risk uyarısı ve gerekli olması halinde ilk yardım bilgileri. Bu bilgiler açık ve görülebilir şekilde İspanyolca olmalıdır. Gıda ambalajları gıda güvenliğini etkilemeyecek zararsız maddelerden yapılmalıdır. Sağlık Bakanlığının standartlarına göre ambalajlar ürünün kalitesini son kullanım tarihine kadar muhafaza edecek şekilde imal edilmelidir. Geri dönüşümden elde edilen kağıt, karton ve plastiklerin gıda ambalajında kullanımı yasaktır. Gıda ve içecek imalatında kullanılan girdi ve katkı maddeleri DIGESA tarafından oluşturulan sağlık kalite şartlarına uygun olmalıdır. Gıda katkı maddelerinin Codex Alimentarius’un gıda katkı maddeleri listesinde yer alması zorunludur. Peru'da bitki sağlığı önlemlerinden (sağlık sertifikasyonu, yetkilendirmeler, gözetim, denetim vb) SENASA sorumludur. Bitkilerin, bitkisel ürünlerin ve diğer düzenlemeye tabi ürünlerin ithalat işlemleri öncesinde bir zorunluk olan Bitki Sağlığı Sertifikası (PFI) SENASA tarafından düzenlenmektedir. Söz konusu belgenin menşe ülkede resmi sertifikalandırmadan ve Peru'ya sevkiyattan önce düzenlenmesi gerekmektedir. Bu belgenin alınmasından sonra menşe ülkedeki sağlık sertifikası işlemlerine başlanmaktadır. İthal edilmek istenen ürünlerin Peru’nun belirlediği güvenlik gereklerini karşılamaması halinde, Zararlı Risk Analizi raporu talep edilmektedir. SENASA ilgili ürünleri 5 ayrı risk kategorisine ayırmış olup, risk kategorilerine ilişkin bilgiye ilgili kurumun internet sitesinden ulaşılmaktadır. (https://www.gob.pe/institucion/senasa/informes-publicaciones/1327198-lista-de-mercancias-agrarias-reguladas)
Peru İslam Derneği, Peru’da Helal Sertifikası vermekle yetkilendirilmiş kurum olarak dikkat çekmektedir. Helal sertifikalarının edinilmesi için sertifikalandırılacak ürünün bileşimi, üretim süreci, ambalajlama ve taşıma işlemleri için tam bir rapor ile Peru İslam Derneğine başvurulmaktadır. Bahse konu dernek tarafından ilgili raporlar ve yerinde denetim sonucunda uygun görülmesi halinde sertifika sağlanmaktadır. Ayrıca, Peru İhracatçı Birliği tarafından Dubai merkezli Helal Ticaret ve Pazarlama Merkezi ile helal sertifika süreçlerinin yaygınlaştırılması ve Peru ürünlerinin helal sertifikası alabilmesi konusunda çalışmalar yürütülmektedir. |