• EAC Uygunluk Sertifikası ve EAC Uygunluk Beyanı

Avrasya Ekonomik Birliği Teknik Düzenleme sistematiğinde “EAC Uygunluk Sertifikası” ve “EAC Uygunluk Beyanı” şeklinde 2 çeşit sertifika tipi bulunmaktadır.

 

“EAC Uygunluk Sertifikası”, belirli sayıdaki ürün için, parti bazında ya da 1,2, 3, 4 ve 5 yıllık seri üretim bazında düzenlenebilmektedir. Sertifikasyon için numune testi ve üretim yapılan fabrikaya ziyaret gereklidir.

 

“EAC Uygunluk Beyanı” ise, Gümrük Birliği veri tabanında kayıt edilmektedir. Başta makina ve ekipman güvenliği konusuna giren endüstriyel ürünler uygunluk beyanı kapsamında yer almaktadır. Belirli sayıdaki ürün için, parti bazında ya da 1, 2, 3, 4 ve 5 yıllık seri üretim bazında düzenlenebilen “EAC Uygunluk Beyanı” için numune testi, üretim yapılan fabrikaya ziyaret ve sertifikasyon süresince yıllık inceleme gerekli değildir. EAC sistematiği kapsamına girmeyen ürünler için her ülkenin kendi kuruluşlarından o ülkenin kalite belgesini almak gerekebilmektedir.

 

• GOST R Uygunluk Sertifikası ve GOST R Uygunluk Beyanı

 

EAC Uygunluk Sertifikası ve EAC Uygunluk Beyanının teknik düzenleme sistematiğine girmesiyle beraber, Rusya’da eskiden kullanılmakta olan GOST Sistemi gönüllülük esasıyla uygulanmaya devam etmektedir.

 

• Muafiyet Mektubu

 

Muafiyet mektubu, ürünün zorunlu sertifika kapsamında olmadığını gösteren bir belge olup sertifikasyon kuruluşlarından temini mümkündür.

 

• Devlet Kaydı Belgesi (SGR)

 

Hijyen Sertifikası olarak da bilinen Devlet Kaydı Belgesi daha çok insan vücuduna direkt temas eden veya solunum yoluyla etkili olabilen ürünlerden parfüm ve kozmetikler, oyuncaklar, çocukların kullanabileceği tüm gereçler, mobilya, temizlik malzemeleri, muhtelif boya ve kimyasal ürünler, ev kimyasalları, mutfakta kullanılan bazı araç gereçler ile çocuk bezi ve benzeri ürünler için verilmektedir.

 

Devlet Kaydı, insanların sıhhi ve epidemiyolojik refahı alanında yetkili kurum tarafından ürünün yeknesak sıhhi, epidemiyolojik ve hijyenik koşullara veya Gümrük Birliği teknik düzenlemelerine uygunluğunu değerlendirme prosedürüdür. 

 

• Yangın Güvenliği Sertifikası:

 

Yangına karşı güvenlik konusunda oldukça hassas olan Rusya'da bazı ürünlerin ithalatında yangına dayanıklılık, yanan ürünlerin çıkardıkları gazların zehirli olup olmadığı, yangının yayılma hızı, çıkardığı dumanın oranı gibi değerleri gösteren “Rusya Yangın Sertifikası” gerekmektedir. Anılan sertifika; muhtelif inşaat malzemeleri, yangın sinyal sistemleri ve bu sistemlerde kullanılan kablolar, yangını önleyen ya da geciktiren malzemeler, yangın dolapları, yangın söndürücüler, elektrik kabloları, doğalgaz ya da gazla ilgili mekân içerisinde bulunabilecek kombi ve kazan gibi ürünler için düzenlenmektedir.

 

 

Zirai ilaç kalıntısından ari ürünlerin Rusya’ya yönelik yaş meyve sebze ihracatında konu edilmesi büyük önem arz etmektedir. Zira, Rus gümrüklerinde Rospotrepnadzor Kurumu tarafından kalıntı kontrolleri büyük bir titizlikle tekemmül ettirilmekte, belirlenen limitlerin üzerinden kalıntı ihtiva ettiği tespit edilen ürünlerin ülkeye girişine izin verilmemekte ve/veya firmalarımızın müteakip sevkiyatlarında kontrol sıklığı artırılmaktadır. Bu itibarla, Rusya’ya yönelik yaş meyve sebze ihracatıyla iştigal eden firmalarımızın Tarım ve Orman Bakanlığımızın mevcut direktiflerini yakinen takip ederek titizlikle uygulamaya geçirmesinde fayda görülmektedir. Öte yandan tarım kimyasalları ve haşare öldürücüler (pestisit) ile ilgili devlet kaydı belgesi Rusya Tarım Bakanlığı tarafından verilmektedir.

Rusya’da kayıt dışılığın azaltılması ve tüketici refahı da gözetilerek eşit rekabet koşullarının tesisinin sağlanması amacıyla dijital ekonomiye geçişin bir parçası olarak; tüm ithal ürünlerin, “QR” kodlarıyla etiketlenerek ülkeye girişinden nihai tüketiciye ulaşıncaya kadarki sürecinin izlenebilmesi amacıyla “Birleşik Ürün Etiketleme ve Takip Sistemi” ihdas edilmiştir. Söz konusu ürünlerin transit ticareti ve geçici ithalatı ise kapsam dışında tutulmaktadır. Anılan sistem sayesinde, tüketicilerin bir mobil uygulama aracılığıyla, üreticinin adı, üretim yeri, üretim veya satış tarihi ile saati, son kullanma tarihi, ürün numarası, parti numarası gibi bilgilere erişimi mümkün hale gelmiş, bu yolla ürünün arz zincirine ilişkin şeffaflık sağlanarak sahteciliğin önlenmesi amaçlanmıştır.

 

Anılan sistemin koordinatör kurumu, “Sanayi ve Ticaret Bakanlığı”; sistemin oluşturulması, uygulanması ve işletilmesinden sorumlu kurum (kodların üretimi ve dağıtımı), “Geliştirme ve Teknoloji Perspektifleri Merkezi Başkanlığı” (CRPT); sistemin işleyişinin kontrolünden sorumlu kurum, “Dijital Gelişim, Haberleşme ve Kitlesel İletişim Bakanlığı”; düzenleyici kurum ise “Maliye Bakanlığı” olarak belirlenmiştir.

 

Söz konusu etikette, 14 Haneli ürün kodu, 13 haneli ürün için özelleştirilmiş seri numarası, tüketim ve üretim tarihleri ile dört haneli teyit kodu bulunmaktadır. Hazırlanan etiket tüketiciler tarafından akıllı telefonlarda uygulamalar aracılığıyla okutturularak ürünün bilgilerine erişilebilmektedir.

 

Sisteme işletmeler tarafından kayıt olunması için Dijital Gelişim, Haberleşme ve Kitlesel İletişim Bakanlığı tarafından akredite edilen merkezlerden temin edilen e-imzalar ile ilgili yazılımın indirilmesi ve https://markirovka.crpt.ru/register bağlantı adresinden kayıt işleminin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

 

Zorunlu etiketleme uygulamasına tabi ürünlerin etiketlenmeden satışa sunulması durumunda ürün cinsi ve ihlali gerçekleştirenin gerçek ya da tüzel kişi olmasına bağlı olarak para cezası, müsadere, hapis cezası gibi müeyyideler uygulanmaktadır.

 

Ürünlerin zorunlu tanımlamasını içeren etiketleme işleminin, eşyanın gümrüklenmesi öncesinde tercihen üretim tesislerinde veya Rusya’da, gümrükleme işleminden önce depolarda tamamlanması gerekmektedir. Etiketlemede sorumluluk ithalatçıya ait olup, etiket veya barkod bilgilerinin üreticilere ithalatçılar tarafından ulaştırılması gerekmektedir.

 

Bahse konu etiketlerde, malın adı, menşei, net ağırlığı, malın terkibi, üretim yılı, raf ömrü, besleyici değeri, kullanım koşulları gibi bilgilerin Rusça olarak yer alması gerekmektedir. Söz konusu etikete sahip olmayan malların satışı ise mümkün bulunmamaktadır. Söz konusu şartlar her bir mal için GOSSTANDART’tan temin edilebilmektedir.

 

Ülkemizin Rusya’ya ihracatında önemli yer tutan muhtelif ürünlerde etiketleme sistemi uygulanmaya başlanmış ya da sistemin uygulanmasına yönelik süreç devam etmektedir.

 

Halihazıra kürk manto, ayakkabı, tütün, ilaç, tekstil ve hazır giyim, süt ve süt ürünleri, parfümeri ürünleri, fotoğraf makinesi ve flaş, lastik, şişe su, bira ve düşük alkollü içecekler, alkolsüz içecekler, tıbbi cihazlar, biyolojik olarak aktif gıda takviyeleri, deriye temas eden dezenfektanlar (antiseptikler), tekerlekli sandalyeler, mersin balığı ve somon havyarı, alkolsüz bira, bisiklet ürün grupları zorunlu etiketlemeye tabidir.  

 

Rusya’da zorunlu etiketlemeye tabi ürün listesine sık sık yeni ürünler eklenmekte olup konu ile ilgili güncel bilgilerin Moskova Ticaret Müşavirliği Raporlarının bulunduğu https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/avrupa/rusya-federasyonu/raporlarticaret.gov.tr/data/   

adresinde yer alan Bilgi Notu’ndan takip edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Rusya’ya bitkisel ürün ihracatı yapabilmek için ihracatçı firmalarımızın, öncelikle Tarım ve Orman Bakanlığımızın il ve ilçe müdürlüklerine başvuruda bulunması ve ürün bazında düzenlenecek bitki sağlık sertifikalarını temin etmeleri gerekmektedir. Bitki sağlık sertifikası düzenlenen ihracatçı firmaların başvuru dosyaları Tarım ve Orman Bakanlığımızca Rusya Federal Veterinerlik ve Bitki Karantina Servisi (FVBKS)'ne iletilmektedir. Söz konusu ürünlerin bitki sağlık sertifikaları, Rusya gümrüklerinde incelenecek olup, gerekli görülmesi halinde Tarım ve Orman Bakanlığımızındın ilave bilgi talep edilebilecektir.

Rusya’ya yönelik hayvansal ürün-süt ve süt ürünleri-yem-gıda takviyesi ihracatına ilişkin kontrol işlemlerinde ve veteriner sağlık sertifikası düzenlenmesinde öncelikli olarak alıcı kriterleri dikkate alınmaktadır.

Bu çerçevede, FVBKS tarafından, hayvansal ürün ithalatında ihracatçı ülkelerdeki firmaların, akredite edilerek ürün bazında onaylanmış firma listesine dahil edilmeleri gerekmektedir.

Firmalarımızın, FVBKS’nin onaylanmış firma listesine dahil olabilmelerini teminen, öncelikle Tarım ve Orman Bakanlığımızın il ve ilçe müdürlüklerine başvuruda bulunması gerekmektedir. Firma başvuru dosyaları Tarım ve Orman Bakanlığımızca FVBKS'ye iletilmektedir.

Başvuru süreçlerine ilişkin değerlendirmeler FVBKS tarafından doğrudan Tarım ve Orman Bakanlığımızla resmi yazışma marifetiyle yürütülmektedir. Dosya inceleme sürecinin müspet değerlendirilmesi durumunda Tarım ve Orman Bakanlığımızın bilgilendirilmesini müteakip firmalarımız yerinde incelemeye tabi tutulabilmektedir. Evrak ve yerinde incelemelerde tespit edilebilen eksiklikler de göz önünde bulundurulduğunda, akredite süreci belirli bir dönem sürebilmektedir.

Ürün bazında oluşturulan, akredite edilmiş firma listelerine https://navigator.fsvps.gov.ru/trafficking/registry/index?countryId=214 bağlantı adresinden ulaşılabilmektedir.

Rusya’da uzun zamandır devam eden uluslararası ölçekte kabul görmüş Federal bir helal standardı oluşturma çabaları 2022 yılının Aralık ayında sonuç vermiş, Helal Gıda Ürünlerinin Üretimine İlişkin Genel Şartlar Hakkında Standart (ГОСТ Р 70401-2022) ve Helal Hizmetler ve Üretim Genel Terimler ve Tanımları Hakkında Standart  (ГОСТ Р 70405-2022) hazırlanmış ve standartlar sırasıyla 1 Haziran 2023 ve 1 Mart 2023 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir.

 

2023 yılı Mart ayı itibarıyla ile Rusya Ulusal Kalite Sistemi (Roskaçetsvo) bünyesinde Roskaçestvo-Helal Ürünlerinin Sertifikalandırılması Hakkında Birim Rusya Sanayi ve Ticaret Bakanlığı talimatı ile ihdas edilmiştir. Roskaçetsvo-Helal sertifikası edinmek isteyenler doğrudan bu birime başvurmaktadırlar. Ayrıca Helal Teknik standartlarının takip edilmesi ve düzenlenmesi için Rusya Federasyonu Teknik Düzenleme ve Metroloji Federal Ajansı bünyesinde 2017 yılında kurulan Helal Hizmet ve Ürünlere İlişkin Teknik Komite bulunmaktadır. Söz konusu teknik komitenin katılımcıları da 27 Mart 2023 tarihinde değiştirilmiştir.

 

Diğer taraftan, Roskaçetsvo ile Körfez İş Birliği Örgütü arasında helal sertifikasyonuna ilişkin bir akreditasyon anlaşma ihdas edilmiştir. Bu anlaşmaya göre helal standartları KİÖ organı tarafından denetlenerek Roskaçetsvo üzerinden yapılan başvuruya helal belgesi verilebilecektir.

 

2023 yılından bu yana helal sertifikası vermekte olan Roskaçetsvo bünyesinde 3 test merkezi bulunmaktadır. Verilen sertifikaların asgari ücreti yıllık 50 bin rubledir.