Genel Bilgiler

Panama Ulusal Gümrük Otoritesi (ANA) ülkedeki ithalat sürecini denetlemekle yetkilendirilmiş tek kuruluştur. ANA, Panama Cumhuriyeti'nde gümrük işlemlerinin gerçekleştirilmesi, kontrolü ve diğer tüm belgelerin onaylanmasından sorumludur. Ülkenin tüm sınırları, limanları ve havaalanları aracılığıyla mal, insan ve ulaşım araçlarının giriş, çıkış ve hareketini kontrol etmek, izlemek ve denetlemek, gümrük ihlallerini önlemek, araştırmak ve gerektiğinde yaptırım uygulamakla görevlendirilmiştir. Gümrük otoritesi, mal serbest bırakma ve gümrükten çekme işlemleri için Orta Amerika Tek Tip Gümrük Kanunu (CAUCA) ve Orta Amerika Tek Tip Gümrük Kanunu Yönetmeliklerini (RECAUCA) benimsemiştir.

Ülkede ithalat için özel bir ithalat lisansı gerekmemekte olup, ticari veya sanayi faaliyetlerde bulunmak isteyen bireyler veya şirketler ticaret lisansı almak zorundadır.

Mal ithal edebilmek için aşağıdaki bilgilerin sunulması gerekmektedir:

-Ticari fatura

-Paketleme listesi

-Konşimento veya hava yük senedi

-Ürünlerin menşe belgesi

-Yetkili bir gümrük acentesi tarafından hazırlanan ithalat beyannamesi

Panama'da satılacak geçerli bir gıda ürünü; APA tarafından belirlenen “Sağlık Kaydı Olan Ürünlerin İthalatı Prosedürü”nü izlemek zorundadır. Gıda ithalatı bildirimleri, belgenin kontrol edilmesi için kargonun varışından en az 48 saat önce Integrated System of Procedure (SIT)  online platformu üzerinden yapılmalıdır. Ürün giriş noktasına ulaştığında, yetkili makamlar gerekli kontrolleri yaparak, tüm koşulların uygun olması halinde ürünün ülkeye girişine izin vermektedir. “Sağlık Kaydı Olan Ürünlerin İthalatı Prosedürü” ithalatçı firma tarafından aşağıdaki belgelerle yapılmaktadır:

• Bildirim formu
• İthal edilecek her ürünün sağlık kaydı
• Ticari faturanın bir kopyası
• Gümrük beyannamesi veya ön beyannamesi

RTCA ve Teknik Düzenlemeler Panama'ya ithal edilen ürünler, sorumlu olan ilgili kurumun belirlediği gereksinimlere ek olarak, teknik düzenlemelere ve RTCA'lara da uygun olmak zorundadır. DGNTI tarafından belirlenen teknik düzenlemeler, bir ürünün veya üretim süreçlerinin özelliklerini belirleyen zorunlu teknik düzenlemelerdir. Bu düzenlemeler, terminoloji, semboller, ambalajlama, pazarlama veya ürüne, süreçlere ve üretim yöntemine uygulanan etiketlemeyle ilgili gereksinimleri içerebilmektedir. Tüm teknik düzenlemeler Ticaret ve Sanayi Bakanlığı'nın web sitesindeki bağlantıda yer almaktadır: https://mici.gob.pa/dgnti-reglamento-tecnico/.

Panama için geçerli olan tüm aktif RTCA'lara aşağıdaki bağlantıdan ulaşılabilmektedir.

Zorunlu Belgelendirme Talep Edilen Ürünler

Talep Edilen Belgenin Mahiyeti
(CE, Helal Sertifikası, diğer)

Söz Konusu Belgeleri Veren/
Düzenleyen Kurum/Kuruluş

Kabul Gören Diğer Ülkelere Ait Belgeler

Çimento

Uygunluk Belgesi

MICI-Standartlar ve Endüstriyel Teknoloji Genel Müdürlüğü

-

Kozmetik ve Temizlik Ürünleri

Sağlık Kaydı

MINSA-Eczacılık ve İlaç Müdürlüğü

-

Gübre

Kayıt Sertifikası

MIDA- Bitki Sağlığı Müdürlüğü Agrokimya Departmanı

-

Farmasötik Ürünler-İlaçlar

Sağlık Kaydı

MINSA-Eczacılık ve İlaç Müdürlüğü

-

Plastik Poşetler-Polietilensiz

Uygunluk Belgesi

MICI-Standartlar ve Endüstriyel Teknoloji Genel Müdürlüğü

-

Veteriner, Biyolojik, Kimyasal Ürünler ve Hayvan Kullanımına ve Tüketimine Yönelik Gıdalar

Sağlık Kaydı

MIDA- Ulusal Hayvan Sağlığı Genel Müdürlüğü

-

Karantina İşlemleri

Tarım Karantina İcra Müdürlüğü (DECA), Tarım Bakanlığı (MIDA) bünyesinde dış ve iç karantina ile hayvan ve bitkilerin hareketinin iç kontrolü konusunda, ulusal tarımsal mirasın fitosanitasyon durumunu korumak amacıyla Ulusal Hayvan ve Bitki Sağlığı Müdürlüğü'nün düzenlemelerini uygulamaktan sorumludur.

Tarım Bakanlığı, Ulusal Hayvan ve Bitki Sağlığı Müdürlüğü aracılığıyla ülkeye hastalıkların girişini önlemek ve ayak ve ağız hastalığı, brucelloz, sığır tüberkülozu ve sığırların vidalı kurtları (Cochliomyia hominivorax), sığır kuduzu, enzootik sığır lösemi, at enfeksiyöz anemi, at ensefaliti, iç ve dış parazitler, beyaz nokta hastalığı ve diğer egzotik hayvan hastalıkları gibi hastalıkları önlemek, kontrol etmek ve yok etmek amacıyla epidemiyolojik gözetim sistemini uygulamaktadır.

Aynı şekilde, fitosaniter açıdan, önleyici epidemiyolojik gözetim, ülkeye zararlı organizmalar ve hastalıkların girişini önlemeye dayanmaktadır. Bu zararlılar arasında: Frankliniella occidentalis, Palmiye Kırmızı Akarı: Raoiella indica, Khapra Böceği: Trogoderma granarium, Pembe Koşinil: Maconellicoccus hirsutus Green; Huang Long Bing veya Sitrus Lethal Yellowing, Anastrepha grandis olarak bilinen Güney Amerika Kabak Fliesi, Meyve Fliesi: Ceratitis capitata, Tuta absoluta, domates bitkisinin meyvelerini özellikle etkileyen bir Lepidoptera larvası bulunmaktadır.

Karantina prosedürünün uygulandığı kategoriler; Hayvanlar, Hayvan Ürünleri, Bitkisel Ürünler, Bitkiler (bu bitkilerin parçaları, kökleri, tohumları), Biyoteknolojik ürünler, Agrokimyasallar ve Veteriner biyolojik ürünleridir.

Etiketleme
Panama'da etiketleme gereksinimleri sektörden sektöre değişiklik göstermektedir. Bu gereksinimlerden bazıları RTCA'lar kapsamında kabul edilmiş uygulamalardır.

Kanun 45, 2007'ye göre, tedarikçilerin “ürünlerin veya sunulan hizmetlerin doğası, bileşimi, içeriği, ağırlığı, kökeni, son kullanma tarihi, toksisite, önlemler, fiyat ve diğer herhangi bir koşul gibi özellikleri hakkında tüketicileri açık ve doğru bir şekilde bilgilendirmesi” sorumluluğu bulunmaktadır. Bu bilgilerin ürünlerin ambalajı üzerinde veya raflarda bulunması zorunludur.

Sağlık Bakanlığı CODEX kararı uyarınca, etiketlerde şu temel bilgiler bulunmak zorundadır:

-Üreticinin adı ve adresi

-Son kullanma tarihi

-İçindekiler listesi

-Parti numarası

-Ürün formu, örneğin; toz, sıvı vb.

-Ürün kaydı

-Barkod

Ayrıca, ülke menşeinin belirtmesi zorunlu olup, son kullanma tarihi de gıda ürünlerinin etiketlerinde bulunması gereken en önemli detaylardan biridir.
Halihazırda, ulusal düzenlemelerde etiketlerin İspanyolca olmasını zorunlu değildir. Ancak Sağlık Bakanlığı, bazı gıda ürünleri gibi özel içerikler için İspanyolca etiketlemeyi zorunlu tutmaktadır; bu ürünler ilaçlar, tarım kimyasalları, zehirli ürünler ve insan sağlığı riskleri nedeniyle özel talimatlar veya uyarılar gerektiren gıda ürünleri-dir.

Bitki Sağlığı Önlemleri
MIDA’ya bağlı Ulusal Bitki Sağlığı Dairesi, Ulusal Hayvan Sağlığı Dairesi ve Tarımsal Karantina İcra Dairesi bitki sağlığı için fitosaniter uygulamaları ve önlemleri almakla sorumlu daire başkanlıklarıdır.

Fitosaniter belgelerin ürün ve köken ülkeye bağlı olarak ek gereksinimlerin karşılanması gerektirebildiğinden ithalat öncesinde mutlaka araştırılması tavsiye edilmektedir. Bu gereksinimler HS Kodu ve köken ülkesine göre APA'nın web sitesinde mevcut olup, aşağıdaki bağlantıdan mezkûr bilgilere erişilebilmektedir.

https://sit.apa.gob.pa/ListadoRubros/Forms/Requisitos.aspx  

Belirli bir ürün veya ihracat yapmak istediğiniz ülke için fitosaniter gereksinimler listesi mevcut değilse, MIDA'ya 125 ABD Doları ücret ödenerek yeni başvuru yapılması gerekmektedir. Bu talep işleme alındığında, bahse konu ülke veya ürün için özel fitosaniter gereksinimler listesi paylaşılmaktadır.

Canlı bitkiler ve hayvanlar, meyveler, taze sebzeler ve tahılların ithalatı, ülkenin giriş noktalarına ulaştığında sağlık ve fitosaniter gereksinimlere uygunluk açısından laboratuvar testlerine tabi tutulmaktadır.

Helal Belgelendirme
Panama'da şu anda helal sertifikasyon sürecini denetleyen veya helal ürün bildiriminin kontrolünü sağlayan resmi bir yasa ya da devlet kurumu bulunmamaktadır.

Ülkeye giren tüm helal ürünlerin, diğer gıda ürünleri gibi MINSA tarafından belirlenen normal sağlık kayıt prosedürlerine uyması gerekmektedir.